TUẦN THƠ 13: CHÙM THƠ NHƯ QUỲNH DE PRELLE

    Một nhà thơ mạnh mẽ, thế hệ 8x, sống và làm việc tại Brussels, Vương quốc Bỉ. Tác giả của Nỗi buồn trên cây (được chuyển thể thành phim ngắn “Tôi 30” của đạo diễn Hoàng Trần Minh Đức, tham dự LHP Cannes 2014), Song tử, Buổi sáng phủ định và Biến đổi khí hậu.

    THƠ NHƯ QUỲNH DE PRELLE

    VietTimes — Một nhà thơ mạnh mẽ, thế hệ 8x, sống và làm việc tại Brussels, Vương quốc Bỉ. Tác giả của Nỗi buồn trên cây (được chuyển thể thành phim ngắn “Tôi 30” của đạo diễn Hoàng Trần Minh Đức, tham dự LHP Cannes 2014), Song tử, Buổi sáng phủ định và Biến đổi khí hậu.


    Tôi phát hiện ra giọng đọc của mình cách đây 4 năm, lần đầu tiên tại một lễ hội giữa nhiều nghệ sỹ từ khắp nơi đến bxl, tôi đọc thơ của mình, bài Nắng không thể cạo hết nỗi buồn của nàng, trong tập Song tử. Trước hàng trăm người ở một trung tâm văn hoá, sau lời giới thiệu của ngài chủ tịch, tôi đọc thơ tiếng việt của mình. Tôi còn không biết mình đang đọc thế nào, và dường như không nhìn ai. Chữ cuốn tôi đi. Im phăng phắc, tôi chỉ thấy giọng tôi cứ cất vang lên, nghe rất rõ, rõ từng nhịp thở của mình…. Khi bài thơ ngưng lại. Tất cả vỗ tay không ngưng, mọi người chụp hình…. Sau đó, bố tôi đọc bản dịch tiếng pháp, cũng là bản dịch đầu tiên của tôi được bố mẹ xem lại….và chỉnh sửa chút xíu. Nghe xong tiếng Pháp thì mọi người oh lên, ngạc nhiên tiếp…. Lần đầu tiên họ hiểu thơ của một người việt trẻ thế hệ của tôi ở đây, lần đầu tiên họ được biết đến giọng đọc tiếng việt và tiếng việt cất lên… Mọi người ríu rít hỏi tôi về thơ, về phong cách của tôi…. Vì bài thơ của tôi chất chứa nỗi buồn, tuyệt vọng, họ nhìn thấy cả tầng sâu của triết học…. Sau lần đọc thơ ấy, tôi phát hiện ra bởi không nói tiếng việt hàng ngày, tôi chỉ có viết, tiếng việt trở thành đậm đặc trong tư duy và cơ thể của tôi. Chàng mê mẩn mỗi lần tôi đọc thơ tiếng việt và mong rằng, tôi nói và đọc tiếng pháp hay như thế… nhưng chắc là khó, bởi tiếng việt chiếm hữu tinh thần của tôi dường như tuyệt đối. Các ngôn ngữ khác là phương tiện hàng ngày, là con đường để tôi khám phá những cuốn sách nguyên bản ở đây. Với tôi tiếng anh, pháp hay hà lan là để đọc sách là chính, để hiểu văn hoá bản địa và các tác phẩm văn hoá cũng như các hoạt động sống hàng ngày.
     
    Và tôi đã có những hành trình đọc thơ với nhiều môi trường khác nhau, ngay cả ngoài trời và bất cứ ở đâu, tôi có thể cất lên giọng đọc của mình…. và mọi người yêu mến giọng đọc của tôi, âm thanh và nhạc điệu của tiếng việt…. Ngày hôm qua, sau một năm, bởi đại dịch, chỉ đọc thơ online hoặc trong im lặng, tôi lại xúc động bồi hồi khi nghe cô gái trẻ 22 tuổi đọc những dòng thơ tuyệt đẹp về lịch sử chính đất nước cô và tiếng nói của cô trước ánh sáng và niềm hy vọng của tương lai trong những đổ vỡ, chia rẽ….
     
    Phải đọc thơ từ chính mình, thơ của mình, giọng của mình, mới thấy vẻ đẹp nguyên bản của tác phẩm từ chính tác giả và tiếng nói của họ. Đó là cách tôi hay đọc thơ của mình, và chỉ có thơ của mình tôi mới cất lên được giọng nói thiết tha, đau khổ hay cả niềm hạnh phúc, những nhận thức từ chính ngôn ngữ của riêng mình.


    Làm thơ

    Khi viết thơ, tôi tìm thấy chính mình, cả những lúc mình của cái tôi mới mẻ nhất mà tôi chưa từng biết, cả những lúc giận dữ, yếu hèn. Để rồi tôi thấy, thi ca cho tôi tìm cách sống tốt đẹp hơn, tử tế hơn và lắng sâu hơn trong đời sống. Để rồi tôi thấy tôi hoà trong cái tự nhiên nhỏ bé, trong sự rung rẩy của sương mai, trong những nỗi buồn buốt giá và cả niềm vui tối giản vô chừng. Tôi tìm thấy chính tôi ở người khác, câu chuyện khác ngoài bản thể, ngoài sự tham chiếu của tôi. Tôi nhìn thấy người khác ở tôi. Mối quan hệ của con người và con người trong chữ gần gụi hơn, gắn bó hơn ngoài cái hiện thực rạn nứt và tan vỡ. Tôi gặp và tôi viết. Gặp trong mơ. Gặp từ chữ. Gặp từ sự kết nối thinh không. Gặp từ sự kết nối online.
     

    Khi viết, tôi tìm thấy sự sáng tạo. Nó không phải là vũ đài chót vót. Nó là chính tôi, từ cảm xúc, hiểu biết và nhận thức. Dường như thi ca không còn đơn giản là thi ảnh, là ngôn ngữ của ngoài ngôn ngữ. Thi ca chính là thi ca ở ngôn ngữ nội tại của nó. Của câu chuyện được kể bằng thơ, nhịp điệu. Thi ca chính là cái tôi của tác giả trong thế giới chuyển động. Thi ca có thể là thời đại đang tồn tại được tích luỹ từ quá khứ và nhìn về tương lai như những vòng tròn của lịch sử.

    Khi tôi viết, tôi chấp nhận sự khác biệt để thấy giá trị Bình đẳng và Tự do. Tự trong ý thức, trong cách ứng xử, sự sẻ chia và trân trọng.

    Giữa những bóng tối và tận cùng xấu xa của con người, tôi nhìn thấy ánh sáng và niềm hy vọng từ chữ. Chữ giúp tôi thừa nhận chính mình, thừa nhận chính những tồn tại thực tế để sống tốt đẹp hơn, tử tế hơn, nghiêm túc hơn. Chỉ có như thế, tôi mới thoát khỏi những khuyết tật tinh thần, sự ích kỷ đắm chìm, sự hẹp hòi trong đôi mắt.

    Thi ca đã giúp tôi nảy mầm sống tiếp tục trong thực tại một cách đơn giản đến tối giản, cuộc sống như tự nhiên và thiên nhiên và tìm thấy giá trị hiện hữu trong đời sống hiện sinh và thực tại này.

    Buổi sáng phủ định hay một buổi sáng giữa mùa đông Brussels của một năm nhiều biến động lịch sử, với chính tôi, với sự thay đổi của  của tôi, đâu đâu cũng nhìn thấy đau thương, chia rẽ. Với chính tôi, khi tập thơ thứ 3 được viết ra đến với bạn đọc tôi nhận ra sự trưởng thành của chính bản thân mình. Đó là đường đi gập ghềnh viết và viết như thế. Tôi đã nhìn thấy rõ bản thân và cá nhân của mình trước dòng chảy chung, trước những sóng gió. Tôi đứng giữa bạn bè thân thương. Tôi đứng một mình. Một mình. Điểm nhìn của tôi hay điểm nhìn của nhân loại, cuộc thế đang diễn ra trong chữ và thi ca, trong cả tiếng nức nở vô can, có khi vô cảm, tràn đầy tuyệt vọng.

    Tự do cho tôi đôi cánh, không phải cất lên những tầng mây cao nhất, xa nhất. Tự do cho tôi đôi cánh chạm vào sự khốn cùng của đồng bào mình, cho tôi đôi cánh chạm vào tiếng Người trần trụi, sự buồn thương, cho tôi thấu hiểu sự giả dối được bày đặt ra, được tạo dựng nên từ một nền giáo dục không có dưỡng khí, không có sự sạch sẽ của bio và tự nhiên. Tự do cho tôi loại trừ chính tôi để trở thành một bản thể nhân loại đa dạng và năng động giữa những lúc bị đóng băng, cột chật vào những hệ ý thức. Tự do cho tôi Tình yêu và thi ca. Thi ca và tình yêu. Tự do cho tôi có một trái tim còn đập đến lúc này để viết. Tự do cho tôi sự cảm thông với đồng bào, quê hương. Tự do cho tôi những cuộc gặp gỡ không có điều kiện và sự thoả thuận nào. Tự do cho tôi kết nối, Người và người, Thơ và thơ. Người thơ và bạn đọc. Tự do cho tôi Hàn gắn và hàn gắn khỏi những rạn nứt, chia rẽ và hận thù. Tự do cho tôi, được viết gửi đến các bạn Lòng biết ơn vô hạn. Những cộng sự của Domino Books, những người bạn xa xôi và cả một gia đình lớn. Tình bạn lớn từ thủa ấu thơ. Tự do cho tôi tình yêu riêng tư, bởi tình yêu ấy dành cho tôi quá nhiều ân tình sâu nặng, giúp tôi có nhiều thời gian viết và sống.

    Buổi sáng phủ định dành tặng cho Bertrand và Bảo Bình, với tất cả ý nghĩa đó, về sự hiện diện của chúng tôi với thi ca. Đó chính là Tình yêu nghĩa rộng. Mong một ngày trở về, đọc thơ tiếng Việt cùng các bạn, ở Sài Gòn, Sông Hương hay đâu đó Việt Nam, giữa những thổn thức của tiếng Việt và quê hương.

     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     

    TÂN HÌNH THỨC VÀ OBAMA

    Cá và Obama chả có
    gì liên quan chả có gì chẳng
    qua màn diễn cùng diễn ra một
    lúc chưa ai biết cá chết tại

    sao thì Obama đến đem
    lại niềm vui hy vọng trong bảy
    mươi hai giờ rồi tắt ngóm chưa
    biết cái chết của cá và biển

    khơi đầy chất độc thì chúng ta
    vẫn phải tiếp tục sống sống bằng
    cách mỗi người tự chọn một con
    đường một tương lai chứ không phải

    trông chờ vào tương lai ai đó
    ban cho cá và Obama
    chả có gì liên quan chỉ có
    vấn đề chính chúng ta phải

    lựa chọn cách sống an toàn sạch
    sẽ bảo vệ môi trường và sinh
    thái biển như cách mà đất nước
    của Obama đã làm với

    những con người công dân cụ thể
    giàu có như hôm nay cá Việt
    Nam và Obama nước Mỹ
    ly kỳ ơi là ly kỳ

    TÔI

    trong những ngày buồn tôi vừa khóc
    vừa cười vừa đau vừa khổ vừa
    đắng vừa cay vừa ói vừa thương
    làm sao tháng nào tôi cũng rơi
    vào trạng thái này như thần kinh
    phân liệt thành con người khác cái
    tôi là tôi nên tôi kệ tôi
    trôi đi trôi lại qua ngày này
    tháng kia như vậy đó để trốn
    đi những nỗi niềm nuối tiếc nguôi
    ngoai dần tâm trạng của những ngày
    đến tháng trong những ngày buồn tôi

    im lặng như những bông hoa trong
    bình gốm rồi héo dần gục xuống
    và bốc mùi trong nước đục ngầu
    hôi tanh tôi chả buồn vui cười
    chả buồn yêu nữa và rồi tôi
    khóc cười như đứa trẻ lên ba

    trong những ngày buồn tôi muốn tự
    sát treo cổ mình trên cành cây
    có mùi thơm của cỏ hoa xanh
    mát và lặng lẽ như những hàng
    cây trăm năm đứng trong gió bão
    để khỏi làm đau thân thể rã
    rời và trái tim thổn thức rạo
    rực mà nguội lạnh dần thương nhớ

    trong những ngày buồn tôi chui vào
    một chiếc hòm dài 2m nhắm mắt
    lại lặng yên để làm mới bản
    thân và suy nghĩ dằn vặt lâu
    nay tồn tại mà không giải thoát

    trong những ngày buồn tôi là tôi

    TÌNH YÊU

    tình yêu bay lên bay lên trời
    đậu xuống một ngọn cây có con
    chim đang hót ríu ran trong một
    buổi sáng mùa xuân đầy nắng nôi
    tôi nhìn thấy ô cửa và những đứa
    trẻ đang vui đùa chạy nhảy tung
    tăng trong vườn hoa và chiếc xích
    đu đẩy đi đẩy lại không ngưng
    lại như những chuyến bay gần xa
    dừng lại đâu đó và tiếp tục lên
    cao như những cánh diều no gió
    rồi tụt xuống mặt đất bất kỳ
    lúc nào không ai ý thức được
    không ai biết trước được nên làm
    gì để tránh tổn thương mất mát

    NĂNG LƯỢNG

    đó là một ngày tôi làm được
    tất cả mọi công việc trong nhà
    và ngồi viết được tầm năm đến
    bảy bài thơ và một vài truyện
    ngắn rồi trả lời các câu hỏi
    của bạn bè gần xa dành cho
    sự quan tâm với tôi khi cách
    xa nhau và rất lâu rồi không
    trò chuyện gì ngoài những thông tin
    không cụ thể rõ ràng đó là một ngày tôi

    thu xếp lại chính tôi sự bừa
    bộn lâu nay cứ dần trôi đi
    trôi đi sự mệt nhoài uể oải
    chán chường lớn dần lên mà tôi
    không hề hay biết thế là tôi
    chỉnh đốn sửa sai bản thân mình
    để trở thành người mẹ hiền và
    công dân mẫu mực khỏi phải vi
    phạm lỗi lầm nào trong cuộc sống
    thường ngày

    HẠT MẦM VÀ THỜI TIẾT

    Tôi đã gieo hạt mầm
    từ khi xuân sang hồi
    tháng ba thế mà mãi
    vẫn chưa lên làm tôi
    hốt hoảng cuống cuồng lên
    tìm nguyên nhân làm sao
    hạt mềm chưa lên thế

    Có lẽ thời tiết không
    ổn định và thất thường
    nên đến giờ mầm cây
    vẫn chưa lên và nhiều
    thân cây vẫn trơ trọi
    lá và thiếu màu xanh

    Mỗi ngày tôi tưới đất
    trồng trong những ô vuông
    bằng gỗ buổi sáng và
    buổi chiều muộn để hấp
    thụ đủ độ ẩm sau
    một ngày nắng gió tràn
    đầy của mùa xuân nhiều
    ánh sáng đến tận khuya

    Thế rồi hạt mầm lên
    chen chúc nhau trên đất
    bio xốp nhẹ mà dinh
    dưỡng đủ đầy trên bao
    bì và tôi có thêm
    được bài học về đất
    bio và rau sạch bio

    Tôi có một cây chanh
    từ Hà Nội mang sang
    bằng đường bay đi qua
    Thái Bình Dương đến giờ
    những nụ mầm đã bung
    ra xanh non mềm mại
    cùng với hai cây chanh
    đào mọc lên từ hạt
    chanh mang sang cho tôi
    từ Hà Nội theo đường
    xách tay thế là tôi
    có sẵn lá chanh để
    ăn thịt gà chạy bộ

    VẮT DÒNG – ANH – EM

    vắt dòng vắt dòng như
    vắt sữa vắt sữa cho
    con theo từng nhịp từng
    nhịp đung đưa trong nụ
    cười hiền hạnh phúc

    vắt dòng thơ như vắt
    dòng sữa mẹ cho tinh
    khiết thơm tho cho sức
    mạnh hiền hoà mà bản
    năng mãnh liệt

    vắt dòng vắt dòng thơ
    hình thức mới như vắt
    dòng đời ngang ngược trôi
    xuôi trên màn hình và
    ngoài kia tự trôi tự
    trôi tự trôi


    Discover more from TIN THƠ

    Subscribe to get the latest posts sent to your email.

    Leave a Reply

    This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

    Subscribe to get notified of the latest Tin Tho updates.

    spot_img