Xuất bản lần đầu: Chủ nghĩa duy vật lịch sử vào Tháng Tư 2024 bởi Gavin Walker (thêm bởi Chủ nghĩa duy vật lịch sử) | (Đăng Tháng Tư 06, 2024)
I.
To summarise the reception history of Marx in Japan is no small task.1 In fact, it is essentially impossible to give an adequate overview of one of the deepest, most prolific, and most variegated linguistic repositories of the Marxist tradition. Although it remains remarkably little-known in contemporary European or North American intellectual circles, Marxism was the dominant strand of theoretical inquiry in Japan for most of the 20th century; more pointedly, we might say, Japanese has remained perhaps the most important language for Marxist-theoretical scholarship beyond English, German, and French, yet its theoretical history remains relatively isolated within its own linguistic boundaries. From its initial entry into the Japanese intellectual world in the late 1800s, Marxist analysis quickly came to constitute a vast and osmotic field that permeated all aspects of academic life, historical thought, forms of political organisation, and ways of analysing the social condition. Numerous examples testify to this, including the striking fact that the first Collected Works of Marx and Engels in the world was not published in German, Russian, French or English, but in Japanese, by Kaizōsha publishing house in 1932 in 35 volumes, overseen by Sakisaka Itsurō.
There are few other places in the world where the distinction between the history of Marx’s reception and the history of Marxism is as important. Why? In the first place, while Japan constitutes one of the earliest and most influential receptions of Marx (especially for the ‘non-Western’ world), and in the twentieth century one of the advanced capitalist countries most intellectually and socially marked by Marxist thought, the path of development of this reception is quite different from its main comparable societies, mostly in Europe and North America.
While the English, French, German, Italian, American and numerous other receptions of Marx saw his work as immediately linked to and embedded in the history of the workers’ movement, it would be hard to say that this holds true in the case of Japan. Although a strong and powerful labour movement had existed since the intense industrialisation of the 1870s-1890s, this movement was principally conditioned in intellectual terms by a certain socialist-nativist orientation that provided the political ground for numerous social movements of the 19th century, stretching back to the late years of the Tokugawa feudal system, with its millenarian peasant contestations and formations of mass social consciousness. In this sense, Marx’s work entered Japan not simply as the political vanguard of the labour and socialist movements, but also (or even principally) as the theoretical vanguard of the cutting-edge of social-scientific inquiry into the character of modern society, with its two central poles: the social relation of capital, and the formation of the modern national state.
Marx’s Capital was first published in German one year before the Meiji Restoration of 1868, which would place Japan thereafter on its pathway towards rapid capitalist development, industrialisation, and the turn to imperialism on the Asian continent. The first known introduction to Marx, well before the publication of Capital as a translated text, was a text titled simply “Karl Marx,” written by Kusaka Chōjirō, who had studied in Germany in 1889-90, in the Kokka gakkai zasshi(vol. 6, no. 72-74) in 1893 (the 26th year of the Meiji Era) (Suzuki 1956: 1), although as Suzuki points out, it is perhaps doubtful that Kusaka’s text was based on a real reading of Capital. For that, we ought to rather point to one of the most dominant and important thinkers of the early reception of Marx in Japan, Yamakawa Hitoshi, whose text “Marx’s Capital” was serialised in his radical newspaper, the Osaka heimin shinbun, in 4 issues in 1908 (Suzuki 1956: 6). Yamakawa would later go on to be one of the key figures in the early historiographical battles that would deeply mark the reception of Marx in Japan, which we will touch on shortly.
A tradition of socialism, linked to the workers’ and peasants’ movements, already existed, whose prominent intellectuals included Kōtoku Shusui and Katayama Sen. Kōtoku’s Shakaishugi shinzui (The Essence of Socialism) emerged in print in the same year as Katayama Sen’s Waga shakaishugi (My Socialism), 1903, a pivotal turning point in the development of Marxist thought in Japan (Sugihara 1998: 47). Kōtoku, who would soon be executed in the ‘High Treason Incident’ of 1911 on trumped-up charges of plotting to assassinate the emperor, was the translator of The Communist Manifesto, and a committed early socialist. Soon moving towards an anarcho-syndicalist position in subsequent years, Kōtoku’s early linking of the emperor system to the development of capitalism in Japan would remain a key point of contention in later debates in Marxist thought. In the following year, on the eve of the Russo-Japanese War of 1904-05, it would be Katayama’s handshake with his Russian counterpart Georgy Plekhanov at the 6th Congress of the Second International in Amsterdam that introduced the socialist world to the existence and prominence of the Japanese socialist movement. Katayama would, in the subsequent decades, go on to an extraordinary internationalist life: as a member of the executive committee of the Comintern, he was a founding member of three communist parties: the Japan Communist Party, the U.S. Communist Party, and the Mexican Communist Party, which he helped found alongside his internationalist Indian comrade M.N. Roy in their unlikely years of struggle in Mexico City together. His story is all the more remarkable considering Katayama was born a destitute peasant in rural Okayama in the last days of the feudal system (see Katayama’s early English text in Katayama 1918).
But, aside from these early developments of Marxist thought at the turn of the century, the specificity of Marx’s theoretical work—and its essence in Capital—remained to be developed. In a sense, it is impossible to dissociate Marx’s reception in Japan from its centrality to the university system. From the 1910s into the 1920s, during the Taisho era, Marx’s Capital came more and more to the fore, to the extent that it became even a public figure of discourse to refer to the young men obsessed with Capital by the name “Marx boys” (Marukusu bōi). This new culture of the study of Marx produced an extraordinary generation of thinkers, many of whom would go on to become important theorists of Marx, and of Marxism in a broad sense: Yamakawa Hitoshi, Fukumoto Kazuo, Inomata Tsunao, Noro Eitaro, Yamada Moritaro, Hani Goro, Uno Kozo, Kuruma Samezo, and many others, alongside those in the realm of philosophy proper, such as Tosaka Jun or Kakehashi Akihide. Perhaps the catalyst or turning point of the entire period was the appearance of Kawakami Hajime’s Binbō monogatari (A Tale of Poverty), essentially a kind of popular introduction of socialist thought, which was serialised over three months in 1916 in the Osaka Asahi newspaper. The articles were shortly after compiled in book form, and proved so powerful in the intellectual climate at the time, that it was reprinted thirty times already by 1919 (Bernstein 1976: 87). This text in turn led Kawakami towards Marx’s own work, and in 1919, he published the influential Introduction to Marx’s Capital (Shihonron nyūmon). Many later Marxist thinkers cited this text and its appearance as the main catalyst for the popularisation of Marxist theoretical work. Uno Kozo for instance, later referred to the importance of Kawakami’s work as some of the first value-theoretical writing in Japanese (See Uno 1970, vol. 1: 214, 305). By the late 1910s, especially in the two years following the success of the October Revolution, the theoretical vitality of Marx in Japan had been firmly established, and a new era of polemics opened (On this period in general, see Wakabayashi 1998: 147-206).
Để tóm tắt lịch sử tiếp nhận của Marx ở Nhật Bản là một nhiệm vụ không hề nhỏ.1 Trên thực tế, về cơ bản không thể đưa ra một cái nhìn tổng quan đầy đủ về một trong những kho lưu trữ ngôn ngữ sâu sắc nhất, phong phú nhất và đa dạng nhất của truyền thống Marxist. Mặc dù nó vẫn còn ít được biết đến trong giới trí thức châu Âu hoặc Bắc Mỹ đương đại, chủ nghĩa Marx là chủ đề thống trị của nghiên cứu lý thuyết ở Nhật Bản trong hầu hết thế kỷ 20; Rõ ràng hơn, chúng ta có thể nói, tiếng Nhật có lẽ vẫn là ngôn ngữ quan trọng nhất đối với học thuật lý thuyết Marxist ngoài tiếng Anh, tiếng Đức và tiếng Pháp, nhưng lịch sử lý thuyết của nó vẫn tương đối cô lập trong ranh giới ngôn ngữ của chính nó. Từ lần đầu tiên bước vào thế giới trí thức Nhật Bản vào cuối những năm 1800, phân tích Marxist nhanh chóng tạo thành một lĩnh vực rộng lớn và thẩm thấu thấm vào tất cả các khía cạnh của đời sống học thuật, tư tưởng lịch sử, các hình thức tổ chức chính trị và cách phân tích điều kiện xã hội. Nhiều ví dụ làm chứng cho điều này, bao gồm cả thực tế nổi bật là các tác phẩm được sưu tập đầu tiên của Marx và Engels trên thế giới không được xuất bản bằng tiếng Đức, Nga, Pháp hoặc Anh, mà bằng tiếng Nhật, bởi nhà xuất bản Kaizōsha vào năm 1932 trong 35 tập, được giám sát bởi Sakisaka Itsurō.
Có rất ít nơi khác trên thế giới mà sự khác biệt giữa lịch sử tiếp nhận Marx và lịch sử của chủ nghĩa Marx là quan trọng như vậy. Tại sao? Trước hết, trong khi Nhật Bản tạo thành một trong những sự tiếp nhận sớm nhất và có ảnh hưởng nhất của Marx (đặc biệt là đối với thế giới ‘phi phương Tây’), và trong thế kỷ XX, một trong những nước tư bản tiên tiến nhất về trí tuệ và xã hội được đánh dấu bởi tư tưởng Marxist, con đường phát triển của sự tiếp nhận này hoàn toàn khác với các xã hội so sánh chính của nó, chủ yếu ở châu Âu và Bắc Mỹ.
Trong khi người Anh, Pháp, Đức, Ý, Mỹ và nhiều người tiếp đón Marx khác thấy tác phẩm của ông ngay lập tức liên quan và gắn liền với lịch sử phong trào công nhân, thật khó để nói rằng điều này đúng trong trường hợp của Nhật Bản. Mặc dù một phong trào lao động mạnh mẽ và mạnh mẽ đã tồn tại kể từ khi công nghiệp hóa mạnh mẽ của những năm 1870-1890, phong trào này chủ yếu được quy định về mặt trí tuệ bởi một định hướng xã hội chủ nghĩa bản địa nhất định cung cấp nền tảng chính trị cho nhiều phong trào xã hội của thế kỷ 19, kéo dài trở lại những năm cuối của hệ thống phong kiến Tokugawa, với các cuộc thi nông dân thiên niên kỷ và hình thành ý thức xã hội đại chúng. Theo nghĩa này, tác phẩm của Marx đi vào Nhật Bản không chỉ đơn giản là đội tiên phong chính trị của các phong trào lao động và xã hội chủ nghĩa, mà còn (hoặc thậm chí chủ yếu) là đội tiên phong lý thuyết của cuộc điều tra khoa học xã hội tiên tiến về đặc điểm của xã hội hiện đại, với hai cực trung tâm: quan hệ xã hội của tư bản và sự hình thành của nhà nước quốc gia hiện đại.
Tư bản của Marx được xuất bản lần đầu tiên bằng tiếng Đức một năm trước cuộc Minh Trị Duy tân năm 1868, sau đó sẽ đặt Nhật Bản trên con đường phát triển tư bản chủ nghĩa nhanh chóng, công nghiệp hóa và chuyển sang chủ nghĩa đế quốc trên lục địa châu Á. Phần giới thiệu đầu tiên được biết đến về Marx, trước khi xuất bản Tư bản dưới dạng văn bản dịch, là một văn bản có tựa đề đơn giản là “Karl Marx”, được viết bởi Kusaka Chōjirō, người đã học ở Đức năm 1889-90, trong Kokka gakkai zasshi (tập 6, số 72-74) năm 1893 (26thứ năm của thời đại Minh Trị) (Suzuki 1956: 1), mặc dù như Suzuki chỉ ra, có lẽ nghi ngờ rằng văn bản của Kusaka dựa trên cách đọc thực sự của Thủ đô. Vì vậy, chúng ta nên chỉ ra một trong những nhà tư tưởng nổi bật và quan trọng nhất của sự tiếp nhận Marx sớm ở Nhật Bản, Yamakawa Hitoshi, người có văn bản “Tư bản của Marx” đã được đăng nhiều kỳ trên tờ báo cấp tiến của ông, Osaka heimin shinbun, trong 4 số năm 1908 (Suzuki 1956: 6). Yamakawa sau này sẽ tiếp tục là một trong những nhân vật chủ chốt trong các trận chiến lịch sử ban đầu sẽ đánh dấu sâu sắc sự tiếp nhận của Marx ở Nhật Bản, mà chúng ta sẽ sớm đề cập đến.
Một truyền thống của chủ nghĩa xã hội, gắn liền với các phong trào công nhân và nông dân, đã tồn tại, mà các trí thức nổi bật bao gồm Kōtoku Shusui và Katayama Sen. Shakaishugi shinzui (Bản chất của chủ nghĩa xã hội) của Thượng nghị sĩ Kōtoku xuất hiện trên báo in cùng năm với Waga shakaishugi (Chủ nghĩa xã hội của tôi) của Katayama Sen, 1903, một bước ngoặt quan trọng trong sự phát triển của tư tưởng Marxist ở Nhật Bản (Sugihara 1998: 47). Kōtoku, người sẽ sớm bị xử tử trong ‘Sự kiện phản quốc cao’ năm 1911 với tội danh ngụy tạo âm mưu ám sát Thiên hoàng, là dịch giả của Tuyên ngôn Cộng sản, và là một người xã hội chủ nghĩa đầu tiên cam kết. Sớm chuyển sang một vị trí vô chính phủ-công đoàn trong những năm tiếp theo, mối liên hệ sớm của Kōtoku về hệ thống Thiên hoàng với sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Nhật Bản sẽ vẫn là một điểm gây tranh cãi chính trong các cuộc tranh luận sau này trong tư tưởng Marxist. Vào năm sau, trước thềm Chiến tranh Nga-Nhật 1904-05, đó sẽ là cái bắt tay của Katayama với người đồng cấp Nga Georgy Plekhanov tại 6thứ Đại hội của Quốc tế thứ hai tại Amsterdam đã giới thiệu thế giới xã hội chủ nghĩa về sự tồn tại và nổi bật của phong trào xã hội chủ nghĩa Nhật Bản. Katayama, trong những thập kỷ tiếp theo, sẽ tiếp tục một cuộc sống quốc tế phi thường: với tư cách là thành viên của ủy ban điều hành của Quốc tế Cộng sản, ông là thành viên sáng lập của ba đảng cộng sản: Đảng Cộng sản Nhật Bản, Đảng Cộng sản Hoa Kỳ và Đảng Cộng sản Mexico, mà ông đã giúp thành lập cùng với đồng chí Ấn Độ theo chủ nghĩa quốc tế M.N. Roy trong những năm đấu tranh không chắc chắn của họ ở Mexico City. Câu chuyện của ông càng đáng chú ý hơn khi Katayama sinh ra là một nông dân nghèo khổ ở vùng nông thôn Okayama trong những ngày cuối cùng của chế độ phong kiến (xem văn bản tiếng Anh đầu tiên của Katayama trong Katayama 1918).
Nhưng, bên cạnh những phát triển ban đầu của tư tưởng Marxist vào đầu thế kỷ, tính đặc thù của công việc lý thuyết của Marx – và bản chất của nó trong Tư bản – vẫn còn được phát triển. Theo một nghĩa nào đó, không thể tách rời sự tiếp nhận của Marx ở Nhật Bản từ vai trò trung tâm của nó đối với hệ thống đại học. Từ những năm 1910 đến những năm 1920, trong thời đại Taisho, Tư bản của Marx ngày càng trở nên nổi bật, đến mức nó thậm chí còn trở thành một nhân vật công khai của diễn ngôn để đề cập đến những thanh niên bị ám ảnh bởi Tư bản với cái tên “Những chàng trai Marx” [Marukusu bōi]. Nền văn hóa nghiên cứu mới này của Marx đã tạo ra một thế hệ các nhà tư tưởng phi thường, nhiều người trong số họ sẽ tiếp tục trở thành những nhà lý luận quan trọng của Marx, và của chủ nghĩa Marx theo nghĩa rộng: Yamakawa Hitoshi, Fukumoto Kazuo, Inomata Tsunao, Noro Eitaro, Yamada Moritaro, Hani Goro, Uno Kozo, Kuruma Samezo, và nhiều người khác, cùng với những người trong lĩnh vực triết học, chẳng hạn như Tosaka Jun hoặc Kakehashi Akihide. Có lẽ chất xúc tác hoặc bước ngoặt của toàn bộ thời kỳ này là sự xuất hiện của Binbō monogatari (Câu chuyện về nghèo đói) của Kawakami Hajime, về cơ bản là một loại giới thiệu phổ biến về tư tưởng xã hội chủ nghĩa, được đăng nhiều kỳ trong ba tháng vào năm 1916 trên tờ báo Osaka Asahi. Các bài báo ngay sau đó được biên soạn dưới dạng sách, và tỏ ra rất mạnh mẽ trong môi trường trí thức vào thời điểm đó, đến nỗi nó đã được tái bản ba mươi lần vào năm 1919 (Bernstein 1976: 87). Văn bản này lần lượt dẫn Kawakami đến với tác phẩm của Marx, và vào năm 1919, ông đã xuất bản Giới thiệu về Tư bản của Marx (Shihonron nyūmon) có ảnh hưởng. Nhiều nhà tư tưởng Marxist sau này đã trích dẫn văn bản này và sự xuất hiện của nó như là chất xúc tác chính cho việc phổ biến công việc lý luận của chủ nghĩa Mác. Chẳng hạn, Uno Kozo, sau này đã đề cập đến tầm quan trọng của công việc của Kawakami như một số tác phẩm lý thuyết giá trị đầu tiên bằng tiếng Nhật (Xem Uno 1970, tập 1: 214, 305). Vào cuối những năm 1910, đặc biệt là trong hai năm sau thành công của Cách mạng Tháng Mười, sức sống lý luận của Marx ở Nhật Bản đã được thiết lập vững chắc, và một kỷ nguyên bút chiến mới mở ra (Về giai đoạn này nói chung, xem Wakabayashi 1998: 147-206).
II.
One distinguishing and central element that deeply conditioned the Marxist tradition in Japan, as is the case most everywhere outside Europe and North America, is the necessarily-central status of the so-called national question. Historically speaking, the “national question” has been largely associated with Marxist theoretical investigations of the “non-West.” Typically, therefore, it has been something that Western Marxism often considered settled, although Gramsci’s analysis of the “southern” and colonial questions remained a notable exception. Unlike the instance of late imperial Russia or the various Third World movements in the 1950s and 1960s, the “national question” has been often treated merely as a sign of an incomplete bourgeois revolution. In Japanese Marxist theory and historiography, however, this has certainly not been the case. Compressed into a period of one hundred years, from the Meiji Restoration of 1868 to the 1968 explosion of the New Left, Japan’s history encompassed the emergence of a modern, rapidly industrialising nation-state, the formation of a multi-ethnic, multi-national empire, the defeat of the nation and its empire, the occupation of the former “centre” of the empire by the United States, and its subsequent stratospheric economic development, under American hegemony, into the second largest capitalist power on earth by the end of the 1960s. That is, the Japanese case effectively combines into one complex whole the trajectories of empire, colony, dependent power, and dominant power. From the introduction of the modern social sciences in their primarily German and French inflections in the early Meiji period (1868-1912), some form of the national question remained always the dominant concern: from Fukuzawa Yukichi’s attempt to translate JS Mill’s work on national sentiment into the discourse of the “national body”, to the Hegelian focus on “world history” and national destinies, the figure of the nation —historically new in its modern political sense at this time—constituted a genuine site of potential and anxiety. No wonder then that this multi-dimensional crystallisation of the national question was for a long time the foundational problem confronting Japanese Marxists: how to account for Japan’s historical position within the world (On the Marxist historiography of the prewar, see Harootunian and Isomae 2008, especially the preface).
Another distinguishing feature of the Japanese Marxist tradition of historiography has been its relative insularity, at least in the postwar period, from Marxisms elsewhere, or more specifically its unidirectional insularity. One still frequently meets in Europe and North America with incredulity: “Japanese Marxism? It exists?” I do not mean here that Japanese Marxists were unaware of the developments in Marxist theory, both so-called Western Marxism and Marxism of other sorts. Rather, I mean precisely the opposite. While the Japanese Marxist tradition encapsulated and developed an exceptionally high level of theoretical development, in many ways more advanced than the contemporary discussions occurring in Europe, North America, and elsewhere, especially in the prewar period, Japanese Marxist theory was and continues to be relatively little-known on a world scale save for a few figures. Even for those few figures that entered directly into global debates in Marxism, their context and the intellectual history that formed the background to their positions has been largely ignored. It is my view that the long, dense, and extremely comprehensive discussions of the national question in Japan, in addition to a series of other considerations, require rethinking the conventional division of Western Marxism, Soviet Marxism, and “other” Marxisms that underpins so many attempts to consider this space of thought in modern intellectual history.
This dominance of Marxism in Japanese academic fields such as political economy, sociology, history, and so forth, is only part of the story. There is also a decisive political history that underpins the massive influence of Marxist theoretical inquiry in the Japanese situation. After the formation of the Japan Communist Party in 1922, internal debate in Marxist theory centred at first around the questions of Marxist philosophy (in the major Marxist theorists of the 1910s and 20s such as Kawakami Hajime, Yamakawa Hitoshi, and Fukumoto Kazuo, among others): the theoretical grasp of subjectivity, the problem of alienation, and the historical necessity of the revolutionary mission of the proletariat. After enjoying a level of support in the early 1920s, Fukumoto’s austere obsession with the correct line, what would later be understood as the theory of the “primacy of correct ideas”—the standpoint of so-called “bunri ketsugō” or, the unification of the party by removing ideologically incorrect elements (literally “unity in separation”)—became the target of denunciation during the time of publication of the 1927 Comintern Theses, largely authored under the influence of N.I. Bukharin (henceforth and still to this day in Marxist theoretical work in Japan, the term “Fukumotoism” is used to dismissively subject to critique a certain hysterical insistence on purity of line, perhaps similar to the figure of Amadeo Bordiga in the European situation). The Comintern-JCP ‘27 Theses began to lay out a theoretical line which emphasised the “two-stage” theory of the revolution: Japan was not a fully realised modern state, but still overwhelmed with “feudal remnants” in the form of parasitic landlordism, and so forth, and it was this analysis of the stage of development of Japanese capitalism that initiated the beginnings of the split which would come to a head with the ‘32 Theses (Comintern 1961). As the major “developed” country relative to its neighbouring states and primary imperialist power in East Asia, the Comintern considered Japan the most important and pivotal target for the revolutionary project, but in the wake of the ‘27 Theses, which emphasised that the 1868 Meiji Restoration had not yet been fully accomplished as the necessary bourgeois-democratic revolution and transition to modern world capitalism, the question thus emerged: was Japanese capitalism in the 1930s ready for socialist revolution—in the conditions on the ground, was it possible to discover the revolutionary subject of this process?
In the clarification of this question emerged the famous and influential “debate on Japanese capitalism” (Nihon shihonshugi ronsō), a debate whose centrepiece was the clarification of the essential questions of mode of production and the historical process of articulation of the social formation: what stage of development was Japan actually in—how, and by what means, had Japanese capitalist development proceeded, and did there exist a concomitant total development of the social formation as a whole, thus producing the political consciousness necessary for the revolutionary transition? Was the basic economic category of social life in the villages—the form of land-tenancy rent (kosakuryō)—a “holdover” or “remnant” of feudalism, something partially feudal, or a product of the development of modern world capitalism? The debate on Japanese capitalism, in its encyclopaedic sense, took place between the mid-1920s and the mid-to-late 1930s, a concentrated period of approximately 12-15 years. This debate, while central to Marxist theory, had an exceptionally broad influence on the formation of Japanese social thought, and on the formation of the modern Japanese social sciences in general. In addition, it must be emphasised here that, although there was certainly also extensive exegetical work directly on Marx in the 1920s and 30s, the principle field through which exceedingly complex receptions of Marx—not only of volume 1 of Capital, but of volume 2 (the reproduction schemas) and volume 3 (the category of ground rent and its theoretical explication)—took place was precisely the historiography and theoretical analysis of Japanese capitalism.
In the debate on these questions, there emerged roughly two positions: one, which became that of the Rōnō (“Labour-Farmer”) faction, who argued that the land reforms instituted in the 1868 Meiji Restoration—which they squarely considered to be a bourgeois-democratic revolution—had begun the solution to the “backwardness” of the countryside, planting the initial seeds that would lead to full capitalist development; and another, which became that of the Kōza (“Lectures”) faction (representing the mainstream line of the JCP and the Comintern), who argued that the Restoration had not been a full bourgeois-democratic revolution, but rather an incomplete transition to modernity, and that Japanese capitalism was only partially developed, on a primarily feudal basis. The Comintern’s ‘27 Theses, in splitting from earlier emphases on the immediate socialist-revolutionary process, installed the conditions for the split between the JCP and the Rōnō faction (particularly Yamakawa Hitoshi and Inomata Tsunao). But, in its ‘32 Theses, the Comintern position reinforced this line even further in parallel to the world situation, by calling for a mass-based bourgeois-democratic revolution against absolutism and feudalism concretised in the form of the Emperor-system (tennōsei) (On the history of the debate, see Nagaoka 1985; Hoston 1987). The primary authorial and conceptual influence on this period of Comintern policy on the “national question” was Otto Kuusinen, who, in the 12th Plenum of the Comintern in this same year, called in general for mass-based actions which subordinated communist demands to the immediate needs of the broad mass front. By arguing that a directly communist political platform would alienate and keep the party separate from the rural poor and the “non-advanced” strata of the working class, this call essentially began the transition in the Comintern to the line of the popular front adopted a few years later in 1935.
In Japan, the Kōza faction’s position and dominance of this debate was comprehensively established with the publication of their 8-volume Lectures on the History of the Development of Japanese Capitalism (Nihon shihonshugi hattatsushi kōza) in 1932. The works in this volume were in preparation well before the publication of the ‘32 Theses, and therefore should be seen not as an expansion of the position of this Theses, but rather as preparing the ground for the hegemony of its position in the wake of the ‘27 Theses. Noro Eitarō, a leader of the JCP, who was arrested and died in prison two years later in 1934, oversaw the compilation of the Lectures. Noro could be seen as the one who most concretely laid the groundwork for the overall conceptions of the Kōza faction. For him, the only way to truly and effectively articulate the political consequence of theory, the proletarian strategy, was to focus on the “particularity” (tokushusei) of Japanese capitalist development. The reason for this, Noro claimed, was that, without understanding the “dominated” (hishihaiteki) mode of production (i.e., the agrarian semi-feudal structure of the countryside), one could not understand the particular way in which the development of the productive forces had necessitated a turn to imperialism. This basic logic was echoed by Otto Kuusinen, then the leader of the Comintern’s Eastern Bureau, and charged with preparing analyses of revolutionary conditions in East Asia. Kuusinen famously argued: “We observe the uninterrupted and limitless oppression of the peasantry, conditioned by the exceptionally powerful remnants of feudalism (hōkensei no zansonbutsu). The Japanese village is for Japanese capitalism a colony contained within its own domestic limits (Nihon shihonshugi ni totte jikoku naichi ni okeru shokuminchi de aru).” He continues: “Japan’s bourgeois transformation remains remarkably incomplete (ichijirushiku mikansei de ari), remarkably inconclusive or non-determinate (ichijirushiku hiketteiteki de ari), and is in essence partial and unfinished (chūtohanpa).” Precisely because of these features, he argues, Japanese capitalism is crippled or deformed (see on this point, Walker 2016). In an obvious sense, the transition debates in the Japanese context functioned allegorically to refract line struggles at the level of politics (the ‘semi-feudal’ thesis led to a two-stage theory of revolution; the thesis of an accomplished capitalism lead to a one-stage theory), but they also served as laboratories of theoretical experimentation on the status of Marx’s Capital, and how to apply its insights to the local conjuncture.
In the immediate postwar period, the Japan Communist Party, reinvigorated after decades of governmental repression, bloomed and flourished as a source of resistance politics and intellectual organisational force. In the early 1950s, the political logic around which the JCP had theorized its position began to change towards the form of a “national liberation” struggle, an armed struggle for liberation from “subordination” inspired by the Chinese revolutionary line. This was largely touted by certain JCP leaders, in particular Tokuda Kyūichi (1894-1953), who had spent 18 years imprisoned under the prewar Peace Preservation Law, and Nosaka Sanzō (1892-1993), who had spent the war years in a variety of locations, and who had established linkages to the Chinese party, fleeing the Red Purges undertaken by the American occupation forces to newly liberated Beijing.
They emphasised in particular the continuance, rather than rupture, of earlier land relations that had obtained in the Japanese countryside, what they described as a “parasitic landlord system” (kisei jinushisei): with this as the decisive backbone of the subjugation of the “nation,” the JCP began an ill-fated movement of returning to the villages. This took the form of the quasi-clandestine “Village Operations Corps” (Sanson kōsakutai), groups of cadre and students who would enter the villages, agitate among the peasants, and attempt to ignite a revolutionary spark in the countryside (Mao’s “a single spark can start a prairie fire”) in order to sow the seeds of an “encircling of the cities.” This movement was doomed from the start, not only because the peasants were by and large completely uninterested in the movement, but also because their conditions, although still mired in appalling poverty, had been shifted by the postwar land reforms, enough at least to diminish the direct “parasitism” they faced, and thus enough to render ineffective the “operations corps” call for revolutionary action (Koschmann 1996).
This moment, however, was certainly more than merely a failed political strategy: although the JCP soon disowned the return to the village as “ultra-left adventurism” (kyokusa bōkenshugi) and officially rejected the line of armed struggle in 1955 at its Sixth Congress, the material and affective memory of the village operations remained a critical site of literary politics, of political inspiration, and of imagination and experimentation throughout the decade of the 1950s and well into the subsequent years.
After the end of World War II, the Japan Communist Party returned to the forefront of Japanese society, bolstered by the sacrifice and legitimacy of its main leaders, Nosaka and Tokuda. Hailed as uncorrupted by the war years, the JCP and the Japan Socialist Party undertook a concerted electoral effort in 1946 and 47. Alarmed at the wide favour these parties enjoyed, McArthur and the Supreme Command of the Allied Powers (SCAP) took a pivotal decision: what came to be known amongst historians as the “reverse course,” changing strategy to prevent the spread of socialism rather than principally attempt to rid the Japanese state of fascism. Thus, the so-called “red purges” of the late 1940s attempted to destroy the sudden resurgence of the prewar Japanese communist tradition, once the strongest in Asia (in the 20s and 30s), and the source of major theoretical work in Marxist thought. This drove the JCP underground, and led to a short period (late 40s-55) of emphasis on armed struggle, underground clandestine work, and a renewed proximity to the Chinese line (on the question of the nation in this period of Marxist thought, see Gayle 2003). In 1955, at the Sixth Congress of the postwar JCP, this line of armed struggle in the countryside was repudiated, its supporters expelled, and a new “historic compromise” (along the lines of the Italian party) was installed, paving the way for the JCP’s full transition to reformism and participation in government. In a sense, this moment can be seen as the first emergence of a Marxian ‘New Left’ on a world-scale, one year before the events of 1956 in Hungary would generate a similar process for the Western European and North American communist parties.
As the 1950s drew to a close, a new social mass of students, intellectuals, workers, peasants, and the popular classes were once again rising, in particular around the 1960 renewal of the U.S.-Japan Joint Security Treaty (Anpo, in its Japanese abbreviation) (see the texts in Haniya 1963). The inaugural mass demonstration of the 1960s around the Anpo protest mobilised immense numbers: only one of the three major general strikes called by the unions brought 6.2 million onto the streets in June 1960. With this intense level of mobilisation, a new combative Left had formed, heralding a new social arrangement: no longer beholden to the JCP, who were by now regarded by many on the Left to have betrayed their politics, this New Left in Japan came to produce one of the most intense decades of political organisation, political thought, and political aesthetics in the global twentieth century (see the essays in Walker 2020). New and creative theoretical work emerged from within the political movements of the Zengakuren around the 1960 Anpō, as well as from within the 1968-69 Zenkyōtō, notably Nagasaki Hiroshi’s extraordinary Theory of Revolt (Hanranron) (see Nagasaki 1969), along with a new impetus and direction for Marxist theory as a whole, in this cauldron of political upheaval that would come to be the long 1968 in Japan. As the long 60s entered the 70s—a dark period of the intensity and desolation of the armed struggle, with its internal violence (uchi geba), the eclipse of the URA experience, the struggle of the East Asian Anti-Japanese Armed Front, the emergence of new politics linked to a growing awareness and centrality of minority struggles (the Ainu, Okinawan, Zainichi Korean and Chinese, buraku movements, and so forth)—an older sequence of Marxist theory came largely to a close, while new battlegrounds ‘on the philosophical front’ simultaneously emerged, so to speak.
Một yếu tố nổi bật và trung tâm đã quy định sâu sắc truyền thống Marxist ở Nhật Bản, như trường hợp hầu hết ở khắp mọi nơi bên ngoài châu Âu và Bắc Mỹ, là tình trạng trung tâm nhất thiết của cái gọi là vấn đề quốc gia. Về mặt lịch sử, “vấn đề quốc gia” phần lớn gắn liền với các nghiên cứu lý thuyết của chủ nghĩa Mác về “phi phương Tây”. Do đó, thông thường, nó đã là một cái gì đó mà chủ nghĩa Marx phương Tây thường coi là giải quyết, mặc dù phân tích của Gramsci về các vấn đề “miền nam” và thuộc địa vẫn là một ngoại lệ đáng chú ý. Không giống như trường hợp của đế quốc Nga cuối thời đế quốc hoặc các phong trào Thế giới thứ ba khác nhau trong những năm 1950 và 1960, “vấn đề quốc gia” thường chỉ được coi là dấu hiệu của một cuộc cách mạng tư sản không hoàn chỉnh. Tuy nhiên, trong lý thuyết và lịch sử Marxist Nhật Bản, điều này chắc chắn không phải là trường hợp. Được nén lại trong khoảng thời gian một trăm năm, từ Minh Trị Duy tân năm 1868 đến sự bùng nổ của Tân Tả năm 1968, lịch sử Nhật Bản bao gồm sự xuất hiện của một quốc gia-nhà nước hiện đại, công nghiệp hóa nhanh chóng, sự hình thành của một đế chế đa sắc tộc, đa quốc gia, sự thất bại của quốc gia và đế chế của nó, sự chiếm đóng của “trung tâm” cũ của đế chế bởi Hoa Kỳ, và sự phát triển kinh tế tầng bình lưu tiếp theo của nó, dưới quyền bá chủ của Mỹ, thành cường quốc tư bản lớn thứ hai trên trái đất vào cuối những năm 1960. Đó là, trường hợp Nhật Bản kết hợp hiệu quả thành một tổng thể phức tạp các quỹ đạo của đế chế, thuộc địa, quyền lực phụ thuộc và quyền lực thống trị. Từ sự ra đời của các ngành khoa học xã hội hiện đại trong các biến thể chủ yếu của Đức và Pháp vào đầu thời kỳ Minh Trị (1868-1912), một số hình thức của câu hỏi quốc gia vẫn luôn là mối quan tâm chính: từ nỗ lực của Fukuzawa Yukichi để dịch công trình của JS Mill về tình cảm quốc gia thành diễn ngôn của “cơ quan quốc gia”, đến sự tập trung của Hegel vào “lịch sử thế giới” và vận mệnh quốc gia, Hình ảnh của quốc gia — mới về mặt lịch sử theo nghĩa chính trị hiện đại của nó vào thời điểm này — tạo thành một địa điểm thực sự tiềm năng và lo lắng. Không có gì ngạc nhiên khi sự kết tinh đa chiều này của vấn đề quốc gia trong một thời gian dài là vấn đề nền tảng mà các nhà Marxist Nhật Bản phải đối mặt: làm thế nào để giải thích vị trí lịch sử của Nhật Bản trên thế giới (Về lịch sử Marxist trước chiến tranh, xem Harootunian và Isomae 2008, đặc biệt là lời nói đầu).
Một đặc điểm khác biệt của truyền thống lịch sử Marxist Nhật Bản là tính cách ly tương đối của nó, ít nhất là trong thời kỳ hậu chiến, với chủ nghĩa Marx ở những nơi khác, hoặc cụ thể hơn là tính cách ly đơn hướng của nó. Người ta vẫn thường xuyên gặp nhau ở châu Âu và Bắc Mỹ với sự hoài nghi: “Chủ nghĩa Mác Nhật Bản? Nó tồn tại?” Ở đây tôi không có ý nói rằng những người Marxist Nhật Bản không biết về sự phát triển trong lý thuyết Marxist, cả cái gọi là chủ nghĩa Marx phương Tây và chủ nghĩa Marx thuộc các loại khác. Thay vào đó, ý tôi là hoàn toàn ngược lại. Trong khi truyền thống Marxist Nhật Bản gói gọn và phát triển một mức độ phát triển lý thuyết đặc biệt cao, theo nhiều cách tiên tiến hơn các cuộc thảo luận đương đại xảy ra ở châu Âu, Bắc Mỹ và các nơi khác, đặc biệt là trong thời kỳ trước chiến tranh, lý thuyết Marxist Nhật Bản đã và tiếp tục tương đối ít được biết đến trên quy mô thế giới ngoại trừ một vài con số. Ngay cả đối với một số ít nhân vật tham gia trực tiếp vào các cuộc tranh luận toàn cầu về chủ nghĩa Marx, bối cảnh của họ và lịch sử trí tuệ hình thành nền tảng cho vị trí của họ phần lớn đã bị bỏ qua. Theo quan điểm của tôi, các cuộc thảo luận dài, dày đặc và cực kỳ toàn diện về vấn đề quốc gia ở Nhật Bản, ngoài một loạt các cân nhắc khác, đòi hỏi phải suy nghĩ lại sự phân chia thông thường của chủ nghĩa Marx phương Tây, chủ nghĩa Marx Liên Xô và chủ nghĩa Marx “khác” làm nền tảng cho rất nhiều nỗ lực để xem xét không gian tư tưởng này trong lịch sử trí tuệ hiện đại.
Sự thống trị của chủ nghĩa Marx trong các lĩnh vực học thuật của Nhật Bản như kinh tế chính trị, xã hội học, lịch sử, v.v., chỉ là một phần của câu chuyện. Ngoài ra còn có một lịch sử chính trị quyết định làm nền tảng cho ảnh hưởng to lớn của nghiên cứu lý luận Marxist trong tình hình Nhật Bản. Sau khi thành lập Đảng Cộng sản Nhật Bản vào năm 1922, cuộc tranh luận nội bộ trong lý thuyết Marxist ban đầu tập trung vào các câu hỏi của triết học Marxist (trong các nhà lý luận Marxist lớn của những năm 1910 và 20 như Kawakami Hajime, Yamakawa Hitoshi và Fukumoto Kazuo, trong số những người khác): sự nắm bắt lý thuyết về tính chủ quan, vấn đề tha hóa và sự cần thiết lịch sử của sứ mệnh cách mạng của giai cấp vô sản. Sau khi nhận được một mức độ ủng hộ vào đầu những năm 1920, nỗi ám ảnh khắc khổ của Fukumoto về đường lối chính xác, cái mà sau này được hiểu là lý thuyết về “tính ưu việt của những ý tưởng đúng đắn” – quan điểm của cái gọi là “bunri ketsugō” hoặc, sự thống nhất của đảng bằng cách loại bỏ các yếu tố không đúng về ý thức hệ (nghĩa đen là “thống nhất trong sự chia rẽ”) – đã trở thành mục tiêu tố cáo trong thời gian xuất bản Luận văn Quốc tế Cộng sản năm 1927, phần lớn tác giả dưới ảnh hưởng của N.I. Bukharin (từ đó trở đi và vẫn còn cho đến ngày nay trong công việc lý thuyết Marxist ở Nhật Bản, thuật ngữ “chủ nghĩa Fukumoto” được sử dụng để phê phán một cách bác bỏ một sự khăng khăng cuồng loạn nhất định về độ tinh khiết của dòng, có lẽ tương tự như hình ảnh của Amadeo Bordiga trong tình hình châu Âu). Các luận điểm của Quốc tế Cộng sản-JCP ’27 bắt đầu đưa ra một dòng lý thuyết nhấn mạnh lý thuyết “hai giai đoạn” của cuộc cách mạng: Nhật Bản không phải là một nhà nước hiện đại được thực hiện đầy đủ, nhưng vẫn tràn ngập “tàn dư phong kiến” dưới hình thức chủ nghĩa địa chủ ký sinh, v.v., và chính phân tích này về giai đoạn phát triển của chủ nghĩa tư bản Nhật Bản đã khởi xướng sự khởi đầu của sự chia rẽ sẽ đi đến đỉnh điểm với ’32 Luận điểm (Quốc tế Cộng sản 1961). Là quốc gia “phát triển” lớn so với các nước láng giềng và cường quốc đế quốc chính ở Đông Á, Quốc tế Cộng sản coi Nhật Bản là mục tiêu quan trọng và then chốt nhất cho dự án cách mạng, nhưng sau Luận điểm ’27, trong đó nhấn mạnh rằng Minh Trị Duy tân năm 1868 vẫn chưa được hoàn thành đầy đủ như một cuộc cách mạng dân chủ tư sản cần thiết và quá trình chuyển đổi sang chủ nghĩa tư bản thế giới hiện đại, Do đó, câu hỏi nổi lên: chủ nghĩa tư bản Nhật Bản trong những năm 1930 đã sẵn sàng cho cách mạng xã hội chủ nghĩa – trong điều kiện trên thực địa, liệu có thể khám phá ra chủ đề cách mạng của quá trình này không?
Để làm rõ câu hỏi này đã xuất hiện “cuộc tranh luận về chủ nghĩa tư bản Nhật Bản” nổi tiếng và có ảnh hưởng (Nihon shihonshugi ronsō), một cuộc tranh luận mà trọng tâm là làm rõ các câu hỏi thiết yếu về phương thức sản xuất và quá trình lịch sử của sự hình thành xã hội: Nhật Bản thực sự đang ở giai đoạn phát triển nào – làm thế nào và bằng phương tiện nào, đã tiến hành phát triển tư bản chủ nghĩa Nhật Bản, và có tồn tại một sự phát triển tổng thể đồng thời của toàn bộ sự hình thành xã hội, do đó tạo ra ý thức chính trị cần thiết cho quá trình chuyển đổi cách mạng? Phải chăng phạm trù kinh tế cơ bản của đời sống xã hội trong các làng mạc – hình thức thuê đất (kosakuryō) – là một “tàn dư” hay “tàn dư” của chế độ phong kiến, một cái gì đó một phần phong kiến, hay một sản phẩm của sự phát triển của chủ nghĩa tư bản thế giới hiện đại? Cuộc tranh luận về chủ nghĩa tư bản Nhật Bản, theo nghĩa bách khoa toàn thư của nó, diễn ra giữa những năm 1920 và giữa đến cuối những năm 1930, một giai đoạn tập trung khoảng 12-15 năm. Cuộc tranh luận này, trong khi trung tâm của lý thuyết Marxist, có ảnh hưởng đặc biệt rộng rãi đến sự hình thành tư tưởng xã hội Nhật Bản và sự hình thành của khoa học xã hội Nhật Bản hiện đại nói chung. Ngoài ra, cần phải nhấn mạnh ở đây rằng, mặc dù chắc chắn cũng có những tác phẩm chú giải sâu rộng trực tiếp về Marx trong những năm 1920 và 30, lĩnh vực nguyên tắc mà qua đó tiếp nhận Marx cực kỳ phức tạp – không chỉ của tập 1 của Tư bản, mà còn của tập 2 (lược đồ tái tạo) và tập 3 (phạm trù tiền thuê mặt bằng và giải thích lý thuyết của nó) – đã diễn ra chính xác là lịch sử và phân tích lý thuyết của chủ nghĩa tư bản Nhật Bản.
Trong cuộc tranh luận về những câu hỏi này, đã xuất hiện khoảng hai quan điểm: một, đã trở thành của phe Rōnō (“Lao động-Nông dân”), những người lập luận rằng các cải cách ruộng đất được thiết lập trong Minh Trị Duy tân năm 1868 — mà họ thẳng thắn coi là một cuộc cách mạng tư sản-dân chủ — đã bắt đầu giải pháp cho “sự lạc hậu” của nông thôn, gieo những hạt giống ban đầu sẽ dẫn đến sự phát triển tư bản chủ nghĩa đầy đủ; và một phe khác, trở thành phe Kōza (“Bài giảng”) (đại diện cho dòng chính của JCP và Quốc tế Cộng sản), người lập luận rằng Phục hồi không phải là một cuộc cách mạng dân chủ tư sản hoàn toàn, mà là một quá trình chuyển đổi không hoàn toàn sang hiện đại, và chủ nghĩa tư bản Nhật Bản chỉ được phát triển một phần, trên cơ sở chủ yếu là phong kiến. Luận điểm ’27 của Quốc tế Cộng sản, tách ra từ những nhấn mạnh trước đó về quá trình cách mạng xã hội chủ nghĩa trước mắt, đã đặt ra các điều kiện cho sự chia rẽ giữa JCP và phe Rōnō (đặc biệt là Yamakawa Hitoshi và Inomata Tsunao). Nhưng, trong ’32 Luận điểm, lập trường của Quốc tế Cộng sản đã củng cố đường lối này hơn nữa song song với tình hình thế giới, bằng cách kêu gọi một cuộc cách mạng dân chủ tư sản dựa trên quần chúng chống lại chủ nghĩa tuyệt đối và chế độ phong kiến được cụ thể hóa dưới hình thức hệ thống Hoàng đế (tennōsei) (Về lịch sử tranh luận, xem Nagaoka 1985; Hoston 1987). Ảnh hưởng chính của tác giả và khái niệm đối với giai đoạn này của chính sách Quốc tế Cộng sản đối với “câu hỏi quốc gia” là Otto Kuusinen, người, trong 12thứ Hội nghị toàn thể của Quốc tế Cộng sản trong cùng năm này, kêu gọi nói chung cho các hành động dựa trên quần chúng mà nhu cầu của cộng sản phụ thuộc vào nhu cầu trước mắt của mặt trận quần chúng rộng lớn. Bằng cách lập luận rằng một cương lĩnh chính trị cộng sản trực tiếp sẽ xa lánh và giữ cho đảng tách biệt với người nghèo ở nông thôn và tầng lớp “không tiên tiến” của giai cấp công nhân, lời kêu gọi này về cơ bản đã bắt đầu quá trình chuyển đổi trong Quốc tế Cộng sản sang đường lối của mặt trận bình dân được thông qua vài năm sau đó vào năm 1935.
Tại Nhật Bản, vị trí và sự thống trị của phe Kōza trong cuộc tranh luận này đã được thiết lập toàn diện với việc xuất bản 8 tập Bài giảng về lịch sử phát triển chủ nghĩa tư bản Nhật Bản (Nihon shihonshugi hattatsushi kōza) vào năm 1932. Các tác phẩm trong tập này đã được chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi xuất bản ’32 Luận văn, và do đó không nên được coi là một sự mở rộng vị trí của Luận án này, mà là chuẩn bị nền tảng cho quyền bá chủ của vị trí của nó sau ’27 Luận điểm. Noro Eitarō, một nhà lãnh đạo của JCP, người đã bị bắt và chết trong tù hai năm sau đó vào năm 1934, giám sát việc biên soạn các bài giảng. Noro có thể được xem là người đặt nền móng cụ thể nhất cho các quan niệm tổng thể về phe Kōza. Đối với ông, cách duy nhất để nói rõ hậu quả chính trị của lý thuyết, chiến lược vô sản, là tập trung vào “tính đặc thù” (tokushusei) của sự phát triển tư bản Nhật Bản. Lý do cho điều này, Noro tuyên bố, là, nếu không hiểu phương thức sản xuất “thống trị” (hishihaiteki) (tức là cấu trúc bán phong kiến nông nghiệp của nông thôn), người ta không thể hiểu được cách thức cụ thể trong đó sự phát triển của lực lượng sản xuất đã đòi hỏi phải chuyển sang chủ nghĩa đế quốc. Logic cơ bản này được lặp lại bởi Otto Kuusinen, khi đó là lãnh đạo Văn phòng phía Đông của Quốc tế Cộng sản, và chịu trách nhiệm chuẩn bị các phân tích về các điều kiện cách mạng ở Đông Á. Kuusinen lập luận nổi tiếng: “Chúng tôi quan sát sự áp bức không ngừng và vô hạn của nông dân, được điều chỉnh bởi tàn dư đặc biệt mạnh mẽ của chế độ phong kiến (hōkensei no zansonbutsu). Ngôi làng Nhật Bản dành cho chủ nghĩa tư bản Nhật Bản, một thuộc địa nằm trong giới hạn nội địa của chính nó (Nihon shihonshugi ni totte jikoku naichi ni okeru shokuminchi de aru). Ông tiếp tục: “Sự chuyển đổi tư sản của Nhật Bản vẫn chưa hoàn thành một cách đáng kể (ichijirushiku mikansei de ari), đáng chú ý là không thuyết phục hoặc không xác định (ichijirushiku hiketteiteki de ari), và về bản chất là một phần và chưa hoàn thành (chūtohanpa).” Chính vì những đặc điểm này, ông lập luận, chủ nghĩa tư bản Nhật Bản bị tê liệt hoặc biến dạng (xem về điểm này, Walker 2016). Theo một nghĩa rõ ràng, các cuộc tranh luận chuyển tiếp trong bối cảnh Nhật Bản hoạt động một cách ngụ ngôn để khúc xạ các cuộc đấu tranh đường lối ở cấp độ chính trị (luận điểm ‘nửa phong kiến’ dẫn đến một lý thuyết cách mạng hai giai đoạn; luận điểm của một chủ nghĩa tư bản hoàn thành dẫn đến lý thuyết một giai đoạn), nhưng chúng cũng đóng vai trò là phòng thí nghiệm thử nghiệm lý thuyết về tình trạng Tư bản của Marx, và làm thế nào để áp dụng những hiểu biết của nó vào kết hợp địa phương.
Trong giai đoạn ngay sau chiến tranh, Đảng Cộng sản Nhật Bản, được hồi sinh sau nhiều thập kỷ đàn áp của chính phủ, đã nở rộ và phát triển mạnh mẽ như một nguồn chính trị kháng chiến và lực lượng tổ chức trí tuệ. Vào đầu những năm 1950, logic chính trị mà JCP đã đưa ra lý thuyết về lập trường của mình bắt đầu thay đổi theo hướng đấu tranh “giải phóng dân tộc”, một cuộc đấu tranh vũ trang để giải phóng khỏi “sự phụ thuộc” lấy cảm hứng từ đường lối cách mạng Trung Quốc. Điều này phần lớn được chào mời bởi một số nhà lãnh đạo JCP, đặc biệt là Tokuda Kyūichi (1894-1953), người đã trải qua 18 năm bị cầm tù theo Luật gìn giữ hòa bình trước chiến tranh, và Nosaka Sanzō (1892-1993), người đã trải qua những năm chiến tranh ở nhiều địa điểm khác nhau, và người đã thiết lập liên kết với đảng Trung Quốc, chạy trốn cuộc Thanh trừng Đỏ do lực lượng chiếm đóng Mỹ thực hiện đến Bắc Kinh mới được giải phóng.
Họ đặc biệt nhấn mạnh sự tiếp tục, thay vì rạn nứt, của các mối quan hệ đất đai trước đó đã đạt được ở vùng nông thôn Nhật Bản, cái mà họ mô tả là một “hệ thống địa chủ ký sinh” (kisei jinushisei): với điều này như là xương sống quyết định của sự nô dịch của “quốc gia”, JCP bắt đầu một phong trào xấu số trở về các ngôi làng. Điều này diễn ra dưới hình thức gần như bí mật “Quân đoàn hoạt động làng” (Sanson kōsakutai), các nhóm cán bộ và sinh viên sẽ vào làng, kích động trong nông dân và cố gắng châm ngòi cho một tia lửa cách mạng ở nông thôn (“một tia lửa duy nhất có thể bắt đầu một ngọn lửa thảo nguyên”) của Mao Trạch Đông) để gieo hạt giống của một “bao vây các thành phố”. Phong trào này đã bị tiêu diệt ngay từ đầu, không chỉ vì nông dân nói chung hoàn toàn không quan tâm đến phong trào, mà còn bởi vì điều kiện của họ, mặc dù vẫn còn sa lầy trong nghèo đói khủng khiếp, đã bị thay đổi bởi cải cách ruộng đất sau chiến tranh, ít nhất là đủ để làm giảm “ký sinh trùng” trực tiếp mà họ phải đối mặt, và do đó đủ để làm cho lời kêu gọi hành động cách mạng của “quân đoàn hoạt động” trở nên vô hiệu quả (Koschmann 1996).
Tuy nhiên, thời điểm này chắc chắn không chỉ đơn thuần là một chiến lược chính trị thất bại: mặc dù JCP sớm bác bỏ việc trở về làng là “chủ nghĩa phiêu lưu cực tả” (kyokusa bōkenshugi) và chính thức bác bỏ đường lối đấu tranh vũ trang vào năm 1955 tại Đại hội lần thứ sáu, ký ức vật chất và tình cảm về các hoạt động của làng vẫn là một địa điểm quan trọng của chính trị văn học, của cảm hứng chính trị, và của trí tưởng tượng và thử nghiệm trong suốt thập kỷ của những năm 1950 và trong những năm tiếp theo.
Sau khi Thế chiến II kết thúc, Đảng Cộng sản Nhật Bản trở lại vị trí hàng đầu trong xã hội Nhật Bản, được củng cố bởi sự hy sinh và tính hợp pháp của các nhà lãnh đạo chính của nó, Nosaka và Tokuda. Được ca ngợi là không bị hư hỏng bởi những năm chiến tranh, JCP và Đảng Xã hội Nhật Bản đã thực hiện một nỗ lực bầu cử phối hợp vào năm 1946 và 47. Báo động trước sự ủng hộ rộng rãi mà các đảng này được hưởng, McArthur và Bộ Tư lệnh Tối cao của các cường quốc Đồng minh (SCAP) đã đưa ra một quyết định quan trọng: điều được các nhà sử học gọi là “khóa học ngược lại”, thay đổi chiến lược để ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa xã hội thay vì chủ yếu cố gắng loại bỏ chủ nghĩa phát xít Nhật Bản. Do đó, cái gọi là “thanh trừng đỏ” vào cuối những năm 1940 đã cố gắng phá hủy sự hồi sinh đột ngột của truyền thống cộng sản Nhật Bản trước chiến tranh, từng mạnh nhất ở châu Á (trong những năm 20 và 30), và là nguồn gốc của công trình lý luận lớn trong tư tưởng Marxist. Điều này đã thúc đẩy JCP hoạt động bí mật, và dẫn đến một giai đoạn ngắn (cuối những năm 40-55) nhấn mạnh vào đấu tranh vũ trang, công việc bí mật ngầm, và sự gần gũi mới với đường lối của Trung Quốc (về vấn đề quốc gia trong thời kỳ tư tưởng Marxist này, xem Gayle 2003). Năm 1955, tại Đại hội lần thứ sáu của JCP sau chiến tranh, đường lối đấu tranh vũ trang này ở nông thôn đã bị bác bỏ, những người ủng hộ nó bị trục xuất, và một “thỏa hiệp lịch sử” mới (theo đường lối của đảng Ý) đã được cài đặt, mở đường cho quá trình chuyển đổi hoàn toàn của JCP sang chủ nghĩa cải cách và tham gia vào chính phủ. Theo một nghĩa nào đó, thời điểm này có thể được coi là sự xuất hiện đầu tiên của một “Tân cánh tả” Marx trên quy mô thế giới, một năm trước khi các sự kiện năm 1956 ở Hungary sẽ tạo ra một quá trình tương tự cho các đảng cộng sản Tây Âu và Bắc Mỹ.
Khi những năm 1950 sắp kết thúc, một khối xã hội mới của sinh viên, trí thức, công nhân, nông dân và các tầng lớp phổ biến lại một lần nữa nổi lên, đặc biệt là vào khoảng năm 1960 của Hiệp ước An ninh chung Hoa Kỳ-Nhật Bản (Anpo, viết tắt tiếng Nhật) (xem các văn bản trong Haniya 1963). Cuộc biểu tình rầm rộ đầu tiên của những năm 1960 xung quanh cuộc biểu tình Anpo đã huy động được số lượng lớn: chỉ một trong ba cuộc tổng đình công lớn do các công đoàn kêu gọi đã đưa 6,2 triệu người xuống đường vào tháng 6 năm 1960. Với mức độ huy động mạnh mẽ này, một cánh tả chiến đấu mới đã được hình thành, báo trước một sự sắp xếp xã hội mới: không còn chịu ơn JCP, những người bây giờ bị nhiều người cánh tả coi là đã phản bội chính trị của họ, cánh tả mới này ở Nhật Bản đã tạo ra một trong những thập kỷ mạnh mẽ nhất của tổ chức chính trị, tư tưởng chính trị, và thẩm mỹ chính trị trong thế kỷ XX toàn cầu (xem các bài tiểu luận trong Walker 2020). Công trình lý thuyết mới và sáng tạo xuất hiện từ bên trong các phong trào chính trị của Zengakuren vào khoảng năm 1960 Anpō, cũng như từ bên trong Zenkyōtō 1968-69, đáng chú ý là Lý thuyết nổi dậy phi thường của Nagasaki Hiroshi (Hanranron) (xem Nagasaki 1969), cùng với một động lực và hướng đi mới cho lý thuyết Marxist nói chung, trong cái vạc biến động chính trị này sẽ trở thành năm 1968 lâu dài ở Nhật Bản. Khi những năm 60 dài bước vào những năm 70 – một thời kỳ đen tối của cường độ và sự hoang tàn của cuộc đấu tranh vũ trang, với bạo lực nội bộ (uchi geba), sự lu mờ của trải nghiệm URA, cuộc đấu tranh của Mặt trận vũ trang chống Nhật Đông Á, sự xuất hiện của chính trị mới liên quan đến nhận thức ngày càng tăng và tính trung tâm của các cuộc đấu tranh thiểu số (người Ainu, Okinawa, Zainichi Triều Tiên và Trung Quốc, các phong trào buraku, v.v.) – một chuỗi cũ hơn của lý thuyết Marxist phần lớn đã kết thúc, trong khi các chiến trường mới ‘trên mặt trận triết học’ đồng thời xuất hiện, có thể nói như vậy.
III.
If the prewar debate on Japanese capitalism–its character, its development, its mode of relation to the emergence of capitalism depicted in Capital—was centred on the relation between the historical and the logical, the postwar boom of Marxist theoretical writing tended to be split between the methodological analysis of capital itself, and the search for a philosophy of subjectivity located around the theory of alienation, and characterised by an interest in the early Marx. These latter figures, particularly Kakehashi Akihide, Kuroda Kan’ichi, and Umemoto Katsumi, all tended towards a reading of Marx centred to an extent around the subject, or what Kakehashi called the ‘subjective grasp’ (shutaiteki ha’aku) of capital, with a concomitant centrality given to the figure of ‘human labour’. In contrast to this, Uno Kozo and his primary colleagues, figures like Suzuki Koichiro, Iwata Hiroshi, along with others posed against this a relatively structural, Capital-centred reading, concerned with three major points: 1) the methodological clarification of Capital in terms of levels of analysis (logic or ‘principle’; stage or mode of capitalist development; conjunctural analysis); the centrality of the peculiar quasi-commodity labour power; the importance of a theory of imperialism internal to a re-reading of Capital) (See Uno, Walker 2016). While many of those around him took up ‘world capitalism’ (Iwata), returned to the agrarian question (Ōuchi Tsutomu), or developed logical readings of Capital in their own right (Suzuki Kōichirō), Uno’s work, while studiously separated from politics proper, or from the increasingly intense partisan struggles internal to the Marxist left, nevertheless became widely influential amongst the New Left (Suga 2005; Walker 2020). In the wake of the moment of 1968, and the eclipse of the armed movements (for example, the United Red Army and the East Asian Anti-Japanese Armed Front (Higashi ajia han-nichi busō sensen)), a new turn emerged in the early 1970s. Characterised by Kojin Karatani’s Marukusu sono kanōsei no chūshin (Marx: Towards the Centre of Possibility) and Hiromatsu Wataru’s Shihonron no tetsugaku (The Philosophy of Capital), this moment saw a return to the textual centre of Marx’s work, once again at a certain degree of separation from the existing Marxist politics.
Hiromatsu’s extraordinarily dense philosophical prose, with its focus on the philosophical category of reification in relation to the theory of the value-form, was highly influential in the generation of the 1960s, not least because of Hiromatsu’s involvement in the student movement. His work, not only in the realm of philosophy, but also in the active correcting of the manuscript of The German Ideology to create a more Marxologically-accurate text, produced numerous examples of lasting philosophical importance, perhaps symbolised in his 1974 The Philosophy of Marx’s Capital (Hiromatsu 1974). Hiromatsu was, of course, much more of a bridge to the prewar high point of Marxist philosophy (see for example Hiromatsu, forthcoming), represented by Tosaka Jun or Miki Kiyoshi, while at precisely the same time, Karatani’s work brought into the reading of Marx a specific moment that coincided with the development of critical theory (in its broad, rather than narrow Frankfurt School, sense), particularly in the United States, where Karatani had spent time at Yale in the 1970s, and where he subsequently taught, at Columbia University.
Since the famed 1966 Johns Hopkins conference on the “Sciences of Man,” so-called “French theory” had been in intense development, particularly in north America. In a way, the generality provided by the language of theory was not an entirely new development in Japan, where a certain type of crossover between literary criticism and social theory had long been viable as a public discourse, even at times wholly outside the university system. Karatani’s Marx: Towards the Centre of Possibility (Karatani 2020), serialised in the literary magazine Gunzō in 1974 represented a break—or rather is itself situated within a break, one might say—with the prevailing reading of Marx, dominant in 1968: that of the early Marx, a Lukácsian reading of the figure of the self-alienated labouring human. This new reading brought into the picture a literary or linguistic reading, focused on the textuality of Capital, a transversal reading intersected by structural linguistics (Saussure), psychoanalysis (Freud and Lacan), and deconstruction (Heidegger and Derrida). In a sense, Karatani’s text can now be seen in the long intellectual-historical light as a key point wherein the tradition of Japanese Marxist theory produced a new point of departure for itself in the global terms of critical theory (Karatani 1990). This would condition heavily the development of what was called “new academism” in the 1980s, when the dominant critical figures came to be Karatani himself and Asada Akira (whose own works on Marx interrelated to Deleuze and Guattari, as well as questions of psychoanalysis and aesthetics would be widely influential).
Today, in the early decades of the twenty-first century, there is no question that the reading of Marx remains a decisive part of the Japanese intellectual landscape, although one would be hard-pressed to name any truly dominant or hegemonic intellectuals in the style of Uno, Hiromatsu, or even Karatani (who is himself still writing important work, albeit without the exceptional influence he had in the 1990s). The Japanese readings of Marx have paralleled the post-90s globalisation years in interesting ways: on the one hand, there has been a significant ‘internationalisation’ of Japanese Marxist theorists, historians, and philosophers, in the sense that the dominant modes of reading are now less centred on key figures and positions within the historical development of Japanese Marxist thought (the Rono/Koza positions, Uno’s work, Hiromatsu’s work, the work of more explicitly Kyoto-school inflected theorists like the postwar figures Kuroda Kan’ichi, Kakehashi Akihide, and so on). But, on the other hand, the rest of the world remains deeply ignorant of the Japanese tradition, a peculiarity that can only be explained by linguistic distance, since at every other level, Japanese is certainly a language in which as much theoretically powerful Marxist analysis exists as has been written in French, Spanish, Italian, or other major world languages. Certainly, the hyper-methodological character of mid-twentieth century Japanese-language Marxist thought did not help its reception, due in part to the quite obscure polemics in which much of it was embedded.
While the internationalism of the prewar period, upheld by both the existence of the Soviet Union, and specifically the pre-Popular Front (1935) Comintern, provided a globality to the early decades of Marxist theory in Japan, the postwar period saw a retreat of this international scope, with only a few notable exceptions (in the field of history, a number of important Marxists, such as Toyama Shigeki and Takahashi Kōhachirō were certainly known globally). The revolutions of 1968 and the formation of the New Left in the wake of 1955 provided another globality, but this time at a level of the contemporaneity of events and processes, rather than an intimate involvement. The early Trotskyism of the 1950s, with links to French organizations like Socialisme ou barbarie was one such avenue (Kuroda Kan’ichi, later the supreme leader of the Revolutionary Marxist Faction (the so-called Kakumaru-ha), was in the 1950s the Japanese correspondent for S ou B); the armed-struggle organisations, with their direct actions and descent from armed resistance into global armed struggle of an increasingly isolated character in Lebanon, Western Europe, and South-East Asia was another.
In the years after 1968, a new generation emerged, no longer necessarily beholden to the experience of the Japanese Marxist tradition as such. After the 1990s, a new change has taken place within the sphere of Marxist theory and Marxian analysis in Japan, bringing forward extraordinary and powerful voices that ought to be more widely disseminated in other languages (I think here of theorists such as Ichida Yoshihiko, Nagahara Yutaka, and others—see for recent examples Ichida 2014 and Nagahara 2017). The Marxian tradition of scholarship remains extraordinarily widespread, with new links to the growing body of work on value-form theory (although the many possible links between the Neue Marx-Lektüre and its antecedents in the various Japanese value-form debates remains to be a point further developed, which forthcoming work will surely deal with), as well as new work linked to the reception of French and Italian post-68 philosophical-political figures.
The above highly schematic overview is a nothing more than a kind of impossible placeholder for a vast bibliographical and conceptual tradition. It remains a crucial task for Marxists today to bring this immense theoretical history in the Japanese language into connection with its counterparts around the world.
Gavin WALKER is Associate Professor of History at McGill University, the author of The Sublime Perversion of Capital (Duke, 2016), and a member of the editorial collective of positions: asia critique. He is the editor of The End of Area (Duke, 2019, with Naoki Sakai), Marx, Asia, and the History of the Present, a special issue of postions: politics (positionspolitics.org), and editor and translator of Kōjin Karatani’s Marx: Towards the Centre of Possibility (Verso, 2020). His new edited collection, The Red Years: Theory, Politics, and Aesthetics in the Japanese ‘68 is now out from Verso.
Nếu cuộc tranh luận trước chiến tranh về chủ nghĩa tư bản Nhật Bản – đặc điểm của nó, sự phát triển của nó, phương thức liên quan của nó với sự xuất hiện của chủ nghĩa tư bản được mô tả trong Tư bản – tập trung vào mối quan hệ giữa lịch sử và logic, thì sự bùng nổ sau chiến tranh của văn bản lý thuyết Marxist có xu hướng bị chia rẽ giữa phân tích phương pháp luận của chính tư bản và tìm kiếm một triết lý chủ quan nằm xung quanh lý thuyết về sự tha hóa, và được đặc trưng bởi sự quan tâm đến Marx thời kỳ đầu. Những nhân vật sau này, đặc biệt là Kakehashi Akihide, Kuroda Kan’ichi và Umemoto Katsumi, tất cả đều có xu hướng đọc Marx tập trung ở một mức độ nào đó xung quanh chủ đề, hoặc cái mà Kakehashi gọi là ‘nắm bắt chủ quan’ (shutaiteki ha’aku) của tư bản, với tính trung tâm đồng thời được trao cho nhân vật ‘lao động của con người’. Trái ngược với điều này, Uno Kozo và các đồng nghiệp chính của ông, những nhân vật như Suzuki Koichiro, Iwata Hiroshi, cùng với những người khác đã đặt ra phản đối điều này một cách đọc tương đối cấu trúc, lấy tư bản làm trung tâm, liên quan đến ba điểm chính: 1) làm rõ phương pháp luận của Tư bản về mặt phân tích (logic hoặc ‘nguyên tắc’; giai đoạn hoặc phương thức phát triển tư bản chủ nghĩa; phân tích kết hợp); tính trung tâm của sức lao động bán hàng hóa đặc thù; tầm quan trọng của một lý thuyết về chủ nghĩa đế quốc bên trong việc đọc lại Tư bản) (Xem Uno, Walker 2016). Trong khi nhiều người xung quanh ông theo đuổi ‘chủ nghĩa tư bản thế giới’ (Iwata), quay trở lại câu hỏi nông nghiệp (Ōuchi Tsutomu), hoặc phát triển các cách đọc hợp lý về Tư bản theo cách riêng của họ (Suzuki Kōichirō), tác phẩm của Uno, trong khi tách biệt khỏi chính trị thích hợp, hoặc khỏi các cuộc đấu tranh đảng phái ngày càng dữ dội bên trong cánh tả Marxist, tuy nhiên đã trở nên có ảnh hưởng rộng rãi trong Tân Tả (Suga 2005; Người đi bộ 2020). Sau thời điểm năm 1968, và sự lu mờ của các phong trào vũ trang (ví dụ, Hồng quân Thống nhất và Mặt trận Vũ trang chống Nhật Đông Á [Higashi ajia han-nichi busō sensen]), một bước ngoặt mới xuất hiện vào đầu những năm 1970. Được đặc trưng bởi Marukusu sono kanōsei no chūshin của Kojin Karatani [Marx: Hướng tới trung tâm của khả năng] và Shihonron no tetsugaku [Triết học tư bản] của Hiromatsu Wataru, thời điểm này chứng kiến sự trở lại trung tâm văn bản trong tác phẩm của Marx, một lần nữa ở một mức độ tách biệt nhất định khỏi chính trị Marxist hiện có.
Văn xuôi triết học cực kỳ dày đặc của Hiromatsu, tập trung vào phạm trù triết học của sự thống nhất liên quan đến lý thuyết về hình thức giá trị, có ảnh hưởng lớn trong thế hệ những năm 1960, không chỉ vì sự tham gia của Hiromatsu vào phong trào sinh viên. Tác phẩm của ông, không chỉ trong lĩnh vực triết học, mà còn trong việc sửa chữa tích cực bản thảo của Hệ tư tưởng Đức để tạo ra một văn bản chính xác hơn về mặt Marxological, đã tạo ra nhiều ví dụ về tầm quan trọng triết học lâu dài, có lẽ được tượng trưng trong Triết học tư bản của Marx năm 1974 (Hiromatsu 1974). Hiromatsu, tất nhiên, là một cầu nối nhiều hơn đến đỉnh cao trước chiến tranh của triết học Marxist (xem ví dụ Hiromatsu, sắp tới), đại diện bởi Tosaka Jun hoặc Miki Kiyoshi, trong khi chính xác cùng một lúc, tác phẩm của Karatani đã đưa vào việc đọc Marx một thời điểm cụ thể trùng hợp với sự phát triển của lý thuyết phê phán (theo chiều rộng của nó, chứ không phải là trường Frankfurt hẹp, đặc biệt là ở Hoa Kỳ, nơi Karatani đã dành thời gian tại Yale vào những năm 1970, và nơi sau đó ông giảng dạy, tại Đại học Columbia.
Kể từ hội nghị nổi tiếng năm 1966 của Johns Hopkins về “Khoa học con người”, cái gọi là “lý thuyết Pháp” đã được phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là ở Bắc Mỹ. Theo một cách nào đó, tính tổng quát được cung cấp bởi ngôn ngữ lý thuyết không phải là một sự phát triển hoàn toàn mới ở Nhật Bản, nơi một loại giao thoa nhất định giữa phê bình văn học và lý thuyết xã hội từ lâu đã khả thi như một diễn ngôn công khai, ngay cả đôi khi hoàn toàn bên ngoài hệ thống đại học. Marx: Hướng tới trung tâm khả năng (Karatani 2020) của Karatani, được đăng nhiều kỳ trên tạp chí văn học Gunzō năm 1974 đại diện cho một sự phá vỡ — hay đúng hơn là chính nó nằm trong một khoảng nghỉ, người ta có thể nói — với cách đọc phổ biến của Marx, chiếm ưu thế vào năm 1968: của Marx thời kỳ đầu, một cách đọc của Lukácsian về hình ảnh của con người lao động tự tha hóa. Cách đọc mới này đã đưa vào bức tranh một cách đọc văn học hoặc ngôn ngữ, tập trung vào tính văn bản của Tư bản, một cách đọc ngang giao nhau bởi ngôn ngữ học cấu trúc (Saussure), phân tâm học (Freud và Lacan) và giải cấu trúc (Heidegger và Derrida). Theo một nghĩa nào đó, văn bản của Karatani bây giờ có thể được nhìn thấy dưới ánh sáng trí tuệ-lịch sử lâu dài như một điểm mấu chốt trong đó truyền thống lý thuyết Marxist Nhật Bản đã tạo ra một điểm khởi đầu mới cho chính nó trong các thuật ngữ toàn cầu của lý thuyết phê phán (Karatani 1990). Điều này sẽ tạo điều kiện cho sự phát triển của cái được gọi là “học viện mới” vào những năm 1980, khi các nhân vật phê bình thống trị là chính Karatani và Asada Akira (có tác phẩm riêng về Marx liên quan đến Deleuze và Guattari, cũng như các câu hỏi về phân tâm học và thẩm mỹ sẽ có ảnh hưởng rộng rãi).
Ngày nay, trong những thập kỷ đầu của thế kỷ XXI, không còn nghi ngờ gì nữa, việc đọc Marx vẫn là một phần quyết định của bối cảnh trí thức Nhật Bản, mặc dù người ta khó có thể nêu tên bất kỳ trí thức thực sự thống trị hoặc bá quyền nào theo phong cách của Uno, Hiromatsu, hoặc thậm chí Karatani (bản thân ông vẫn đang viết tác phẩm quan trọng, mặc dù không có ảnh hưởng đặc biệt mà ông có trong những năm 1990). Các bài đọc Marx của Nhật Bản đã song song với những năm toàn cầu hóa sau những năm 90 theo những cách thú vị: một mặt, đã có một sự ‘quốc tế hóa’ đáng kể của các nhà lý luận, sử gia và triết gia Marxist Nhật Bản, theo nghĩa là các phương thức đọc thống trị hiện nay ít tập trung vào các nhân vật và vị trí chủ chốt trong sự phát triển lịch sử của tư tưởng Marxist Nhật Bản (các vị trí Rono / Koza, Tác phẩm của Uno, tác phẩm của Hiromatsu, công trình của các nhà lý thuyết rõ ràng hơn về trường phái Kyoto như các nhân vật thời hậu chiến Kuroda Kan’ichi, Kakehashi Akihide, v.v.). Nhưng, mặt khác, phần còn lại của thế giới vẫn không biết gì sâu sắc về truyền thống Nhật Bản, một đặc thù chỉ có thể được giải thích bằng khoảng cách ngôn ngữ, vì ở mọi cấp độ khác, tiếng Nhật chắc chắn là một ngôn ngữ trong đó nhiều phân tích Marxist mạnh mẽ về mặt lý thuyết tồn tại như đã được viết bằng tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Ý hoặc các ngôn ngữ lớn khác trên thế giới. Chắc chắn, đặc tính siêu phương pháp luận của tư tưởng Marxist tiếng Nhật giữa thế kỷ XX đã không giúp nó tiếp nhận, một phần do các cuộc bút chiến khá mơ hồ trong đó phần lớn nó được nhúng vào.
Trong khi chủ nghĩa quốc tế của thời kỳ trước chiến tranh, được duy trì bởi cả sự tồn tại của Liên Xô, và đặc biệt là Mặt trận Bình dân trước (1935), đã cung cấp một tính toàn cầu cho những thập kỷ đầu của lý thuyết Marxist ở Nhật Bản, thời kỳ hậu chiến đã chứng kiến sự rút lui của phạm vi quốc tế này, chỉ có một vài ngoại lệ đáng chú ý (trong lĩnh vực lịch sử, một số người theo chủ nghĩa Marx quan trọng, chẳng hạn như Toyama Shigeki và Takahashi Kōhachirō chắc chắn được biết đến trên toàn cầu). Các cuộc cách mạng năm 1968 và sự hình thành của Tân Tả sau năm 1955 đã cung cấp một tính toàn cầu khác, nhưng lần này ở mức độ đương thời của các sự kiện và quá trình, chứ không phải là sự tham gia mật thiết. Chủ nghĩa Trotsky đầu thập niên 1950, với các liên kết với các tổ chức Pháp như Socialisme ou barbarie là một trong những con đường như vậy (Kuroda Kan’ichi, sau này là lãnh đạo tối cao của Phái Marxist Cách mạng (cái gọi là Kakumaru-ha), trong thập niên 1950 là phóng viên Nhật Bản cho S ou B); các tổ chức đấu tranh vũ trang, với các hành động trực tiếp và sự xuất phát từ kháng chiến vũ trang sang cuộc đấu tranh vũ trang toàn cầu có tính chất ngày càng bị cô lập ở Liban, Tây Âu và Đông Nam Á là một tổ chức khác.
Trong những năm sau năm 1968, một thế hệ mới xuất hiện, không còn nhất thiết phải dựa vào kinh nghiệm của truyền thống Marxist Nhật Bản như vậy. Sau những năm 1990, một sự thay đổi mới đã diễn ra trong lĩnh vực lý thuyết Marxist và phân tích Marx ở Nhật Bản, đưa ra những tiếng nói phi thường và mạnh mẽ cần được phổ biến rộng rãi hơn bằng các ngôn ngữ khác (tôi nghĩ ở đây về các nhà lý thuyết như Ichida Yoshihiko, Nagahara Yutaka, và những người khác — xem các ví dụ gần đây Ichida 2014 và Nagahara 2017). Truyền thống học thuật Marx vẫn còn cực kỳ phổ biến, với các liên kết mới với cơ thể công việc ngày càng tăng về lý thuyết hình thức giá trị (mặc dù nhiều liên kết có thể có giữa Neue Marx-Lektüre và tiền đề của nó trong các cuộc tranh luận hình thức giá trị khác nhau của Nhật Bản vẫn còn là một điểm được phát triển hơn nữa, mà công việc sắp tới chắc chắn sẽ giải quyết), cũng như công việc mới liên quan đến việc tiếp nhận các nhân vật triết học-chính trị sau 68 của Pháp và Ý.
Tổng quan sơ đồ cao ở trên không gì khác hơn là một loại trình giữ chỗ không thể cho một truyền thống thư mục và khái niệm rộng lớn. Nó vẫn là một nhiệm vụ quan trọng đối với những người theo chủ nghĩa Marx ngày nay để đưa lịch sử lý thuyết to lớn này bằng tiếng Nhật Bản kết nối với các đối tác của nó trên khắp thế giới.
Gavin WALKER là Phó Giáo sư Lịch sử tại Đại học McGill, tác giả của The Sublime Perversion of Capital (Duke, 2016), và là thành viên của tập thể biên tập các vị trí: phê bình châu Á. Ông là biên tập viên của The End of Area (Duke, 2019, với Naoki Sakai), Marx, Asia, and the History of the Present, một số đặc biệt của postions: politics (positionspolitics.org), và biên tập viên và dịch giả của Kōjin Karatani’s Marx: Towards the Centre of Ability (Verso, 2020). Bộ sưu tập mới được chỉnh sửa của ông, The Red Years: Theory, Politics, and Aesthetics in the Japanese ’68 hiện đã ra mắt từ Verso.
References:
- Actuel Marx, no. 2 (1985), Le marxisme au Japon, Paris: Presses universitaires de France.
- Barshay, A. (2004). The Social Sciences in Modern Japan: The Marxian and Modernist Traditions. Berkeley: University of California Press.
- Bernstein, GL (1976), Japanese Marxist: A Portrait of Kawakami Hajime, 1879-1946
- Comintern (1961) Nihon ni kan suru teze-shū, Tokyo: Aoki Shoten.
- Fukuzawa, H. (1981), Aspekte der Marx-Rezeption in Japan: Spätkapitalisierung und ihre sozioökonomischen Folgen, dargestellt am Beispiel der japanischen Gesellschaft, Bochum: Studienverlag Dr. N. Brockmeyer.
- Gayle, C.A. (2003), Marxist History and Postwar Japanese Nationalism, London: Routledge.
- Gorō, H. (1956), Meiji ishinshi kenkyū, Tokyo: Iwanami Shoten.
- Haniya, Y. (1963), Kakumei no shisō (Sengo Nihon shisō taikei, vol. 6), Tokyo: Chikuma Shobō.
- Harootunian, H.D. and Isomae, J. (2008), Marukusushugi to iu keiken: 1930-40nendai Nihon no rekishigaku, Tokyo: Aoki Shoten.
- Hiromatsu W. (1974) Shihonron no tetsugaku, Tokyo: Gendai Hyōronsha.
- Hiromatsu W. (forthcoming) The Schema of Reification Theory, translated by John Hocking. Leiden: Brill, Historical Materialism Series.
- Hoston, G.A. (1986), Marxism and the Crisis of Development in Prewar Japan, Princeton: Princeton University Press.
- Ichida, Y. (2014), Sonzaironteki seiji: Hanran, shutaika, kaikyū tōsō, Tokyo: Kōshisha.
- Karatani, K. (2020), Marx: Towards the Centre of Possibility, translated, edited, and with an introduction by Gavin Walker. London: Verso.
- Katayama Sen (1918), The Labour Movement in Japan, Chicago: Charles Kerr.
- Kawashima, K. et al (2013), Tosaka Jun: A Reader, Ithaca: Cornell East Asia Series.
- Koschmann, J.V. (1996), Revolution and Subjectivity in Postwar Japan, Chicago: University of Chicago Press.
- Kuruma, S. (2019). Marx’s Theory of the Genesis of Money, trans. M. Schauerte, Leiden: Brill, Historical Materialism Book Series.
- Nagahara, Y. (2017), Yasagure tachi no gaitō: Kashi sonzai no seijikeizaigaku hihan josetsu, Tokyo: Kōshisha.
- Nagaoka, S. (1985), Nihon shihonshugi ronsō no gunzō, Tokyo: Minerva Shobō.
- Nagasaki, H. (1968), Hanran-ron, Tokyo: Jōkyō shuppan.
- Norō, E. (1930), Nihon shihonshugi hattatsu-shi, 2 vols., Tokyo: Iwanami Shoten.
- Suga, H. (2005), 1968nen, Tokyo: Chikuma Shobō.
- Suzuki, K. (1959), Shihonron to Nihon, Tokyo: Kōbundō.
- Takeuchi Y., ed. (1965), Gendai Nihon shisō taikei, vol. 21, Tokyo: Chikuma Shobō.
- Tosaka J. (forthcoming). Thought and Custom. Leiden: Brill, Historical Materialism Book Series.
- Uno, K. (1970), Shihonron gojūnen, vol. 1, Tokyo: Hōsei daigaku shuppankyoku.
- Uno, K. (2016). The Types of Economic Policy under Capitalism, trans. T. Sekine, Leiden: Brill, Historical Materialism Book Series.
- Uno, K. (forthcoming), Theory of Crisis, trans. Ken Kawashima and with an introduction by Kawashima and Gavin Walker, Leiden: Brill, Historical Materialism Book Series.
- Wakabayashi, B.T (1998), Modern Japanese Thought, Cambridge: Cambridge University Press.
- Walker, G. (2016), The Sublime Perversion of Capital, Durham & London: Duke University Press.
- Walker, G., ed. (2020), The Red Years: Theory, Politics, and Aesthetics in the Japanese ‘68, London: Verso.
Notes:
Monthly Review does not necessarily adhere to all of the views conveyed in articles republished at MR Online. Our goal is to share a variety of left perspectives that we think our readers will find interesting or useful.
Ghi chú:
- ↩ Các phiên bản trước của văn bản này trước đây đã được xuất bản dưới tên Gavin Walker, “Marx in Japan” trong The Bloomsbury Companion to Marx, ed. Imre Szeman et al (London: Bloomsbury, 2018) và «Le marxismd au Japon: guide de lecture » trên tạp chí trực tuyến Période: révue de théorie marxiste (tháng 1 năm 2019).