Trong buổi chia sẻ với học sinh THPT mới đây, ông Hoàng Nam Tiến – Phó Chủ tịch Hội đồng Đại học FPT một lần nữa chia sẻ về nguy cơ suy thoái ở nhiều ngành nghề hiện nay. Theo đó, 40% việc làm trong tương lai sẽ bị ảnh hưởng, nếu không muốn nói là mất đi vì AI và robot. Ông Hoàng Nam Tiến cũng nêu tên những ngành nghề như kế toán, giáo viên, bác sĩ… sẽ có trên 50% số việc làm bị mất. Đồng thời, trong 5 năm tới, 2,7 triệu lao động làm việc trong các nhà máy da, giày, lắp ráp điện tử cũng sẽ mất việc làm.
“Chắc các bạn sẽ thấy nữ nhân viên ngân hàng hàng ngày ngồi trong phòng máy lạnh, học ở những trường danh tiếng, xinh đẹp, có quan hệ gia đình rất tốt. Họ sẽ là những người mất việc trong thời gian rất ngắn”. đến đây vì ngày càng không còn ai đến ngân hàng giao dịch nữa. Với các cam kết chuyển đổi số ngày nay, mọi giao dịch ngân hàng dành cho cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ đều được thực hiện. xuất hiện trên điện thoại thông minh của bạn. Thế thì ai đi ngân hàng nữa? Có lẽ chỉ có ông bà của bạn. Đó là sự thật. Và bạn có dự định học tập và làm việc theo ngành nghề đó không?
Bạn có nghĩ rằng những công việc thời thượng như đa phương tiện và tiếp thị sẽ mất việc làm không? Trí tuệ nhân tạo ngày nay đã thay thế nhiều công việc trong lĩnh vực đó. Những người xuất sắc trong lĩnh vực của họ sẽ không bao giờ mất việc. Vậy chúng ta có muốn rơi vào tình trạng này khi 4 năm nữa bạn sẽ gia nhập thị trường lao động không? Thầy Tiến chia sẻ với các em học sinh.
Phó Chủ tịch Hội đồng Đại học FPT chỉ ra một sự thật khá phũ phàng: có nhiều người học ngôn ngữ rất giỏi nhưng nếu chỉ làm phiên dịch viên chắc chắn sẽ mất việc, bởi hiện nay hệ thống dịch song song đã được ra đời. hoàn thiện và áp dụng ngay tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới vừa qua.
Ông Hoàng Nam Tiến cho rằng, sinh viên hiện nay khi tham gia thị trường lao động trong vài năm tới không chỉ phải đối mặt với sự cạnh tranh ở Việt Nam mà còn phải cạnh tranh với 8 tỷ người trên thế giới. Việc làm ở Việt Nam ngày nay có tính cạnh tranh trên toàn cầu. Mỗi công nhân da giày ở Việt Nam đang cạnh tranh với công nhân ở Bangladesh và Pakistan – những thị trường lao động có chi phí lao động rẻ hơn nhiều. Chưa kể, mẫu robot do Tesla phát triển là Optimus sẽ gia nhập thị trường lao động vào năm 2027, với khả năng máy tính nhận thức, tự quan sát và học hỏi từ người bình thường. Giá nhân công của robot này ước tính chỉ 2,5 USD/giờ lao động, thay thế hầu hết các công việc thủ công không ngừng nghỉ, làm việc 365 ngày, không đòi lương tháng thứ 13.
“Tôi biết nhiều bạn ở đây cũng giống con gái tôi, khi bố mẹ nói chuyện thì đeo tai nghe và che tóc. Tôi cũng biết nhiều bạn thích lướt TikTok hơn là nghe những gì tôi nói. Nếu bạn không cố gắng lắng nghe và hiểu những điều tôi chia sẻ hôm nay, có thể trước khi tốt nghiệp đại học bạn sẽ thất nghiệp vì chọn sai ngành, nghề ngay từ bước đầu.. Khi ra trường, bạn nhận ra nghề này đang dần biến mất trong xã hội”. Ông Tiến nhấn mạnh.
Lời cảnh báo của ông Tiến thu hút sự chú ý rất lớn của học sinh. Một sinh viên cho biết, ban đầu anh rất thích học Luật Kinh tế nhưng sau khi nghe những chia sẻ, anh cảm thấy lạc lõng với công việc tương lai của mình. Một học sinh khác thắc mắc: “Tôi có nên chọn nghề theo đam mê hay không? Vì theo bạn, AI có thể thay thế được nó?”.
Trả lời câu hỏi có phần nhạy cảm này, ông Hoàng Nam Tiến nhớ lại một câu chuyện xảy ra vào thế kỷ 17. Vào thời điểm đó, công nhân Anh đã phá hủy máy dệt vì họ cho rằng máy móc đang cướp đi công việc của họ. Tương tự, theo ông Tiến, hiện nay nhiều người có uy tín, chức vụ cao cho rằng không nên phát triển AI vì nó sẽ lấy đi hàng triệu, hàng trăm triệu việc làm của con người.
“Tôi trả lời rất thẳng thắn. Đầu tiên, hãy chấp nhận rằng công nghệ có thể thay thế phần lớn công việc chúng ta làm. Tại CES 2024, một robot đã có thể trộn và nấu ăn. Vậy con người chúng ta thì sao?
Công nghệ đang tạo ra nhiều việc làm mới. Robot biết pha rượu nhưng robot đó không bao giờ có cảm xúc. Công nghệ không bao giờ có thể thay thế được những điều chân thành. Robot có thể thay thế bác sĩ nhưng không thể thay thế được những lời nói đầy cảm xúc của bác sĩ, từ trái tim đến trái tim khi nói chuyện với bệnh nhân”..
Vì thế, Ông Tiến khuyên sinh viên tránh những công việc chỉ liên quan đến lắp ráp, trát, lặp đi lặp lại hàng ngày. Trong khi đó, chúng ta nên hướng tới những ngành cần sự sáng tạo, đổi mới, cống hiến nhiều “chất con người” hơn cho nghề.
Ông Tiến cũng nhắc nhở mỗi em phải thành thạo tiếng Anh để đảm bảo sự phát triển trong tương lai. Thứ hai, ngoài một trí óc minh mẫn và tinh thần minh mẫn, bạn cần có một cơ thể khỏe mạnh. Thứ ba, cần trau dồi những phẩm chất quan trọng nhất trong thời gian tới, đó là khả năng tư duy độc lập, khả năng tư duy phản biện, khả năng tự học,…
Ngọc Điệp
