TUẦN THƠ 14: ĐỊNH NGHĨA

Sáng tác xin gửi về Diễn đàn hoặc email:
tapchitho2022@gmail.com

Khế Iêm

ĐỊNH NGHĨA NGẮN
NHÀ THƠ TÂN HÌNH THỨC

Họ chừng như sống một
đời sống bên ngoài bình
thường nhưng bên trong luôn
luôn bất bình thường chẳng

phải vì vậy mà họ
không ngừng phát hiện những
điều mới lạ mới lạ
bất bình thường nơi những

sự vật bình thường thế
giới hỗn loạn tranh chấp
chiến tranh chẳng phải từ
họ bởi họ mãi bận

tâm tìm kiếm thực tại
bên trong họ phản ánh
từ thực tại bên ngoài
họ không hẳn bình thường

dù bên ngoài bình thường
họ là những nhà thơ
tân hình thức.

BÀI THƠ XE ĐẠP

Người đàn ông dựa xe đạp
vào vách tường vừa kịp
cơn giông ập xuống mang
theo mưa và mưa và

mưa xoá nhoà biên cương
giữa sáng tối và sự
vật và bụi mờ đẩy
người đàn ông dần dần

lùi lại khoảng cách giữa
tiếng rơi mái hiên và
gió lạnh và chiếc xe
lấn tới lấn tới cho

đến khi những đường cong
vòng tròn những nan hoa
những góc cạnh khảm  sâu
vào bức tường đã ố

màu thành bức tranh hiện
thực và người đàn ông
là chiếc bóng phai mờ
và cơn giông và mưa

và biên độ giữa hai
chiều thực tại còn đọng
lại nhiều năm sau đó
trong ký ức người đàn

ông những phút giây lạ
lùng  tưởng chừng như câu
chuyện chỉ xảy ra trong
tâm trí.

LẬP THỂ NGƯỜI

                    Gửi Trần Huyền Sâm 

Hắn nằm hai chân quắp lại
vuông vức với hai cánh tay
còn cái đầu trượt ra ngoài
không biết đâu ở đâu có

thể trên ngực bên hông hay
một nơi nào đó mà chỉ
cái đầu biết phải sắp xếp
thế nào cho có nghĩa và

cảm xúc chạy dọc dọc theo
những góc cạnh thẳng nghiêng hay
cong cong sao cho khi áp
vào mặt phẳng dẹp dẹp sẽ

biến hắn thành bức tranh lập
thể nhưng tại sao không phải
là con ong cái kiến cọ
quậy cọ quậy (với giấc mộng

trăng sao) mà lại là lập
thể lập thể hắn càu nhàu
cựa mình cố thoát ra khỏi
những đường nét trở về với

khoảng không gian ba chiều của
thực tại và hiện thực của
con người chính hắn hắn không
thể là hiện thân của những

góc cạnh hay đường nét gì
gì đó nhưng hoài công vì
thực sự cái đầu bây giờ
không biết đâu ở đâu vì

chỉ cái đầu mới đủ sức
tưởng tượng và đổ vào cái
tôi rồi lôi hắn ra ngoài
mặt phẳng dẹp dẹp như bức

tường trơ trơ không biểu cảm
nhưng cái đầu cái đầu hoàn
toàn im hơi lặng tiếng cho
đến khi những đường nét góc

cạnh cứng lại biến hình thành
bức tranh lập thể được nén
lại bằng chính hắn thu hút
cặp mắt của đám đông và

chừng như bóng hắn đang luẩn
quất lẩn quất đâu đó nơi
đám đông hắn nào là hắn.

NGHĨ

Có những cuộc đời dài
dài không có đời về
chiều và có cuộc đời
ngắn ngắn thấp thoáng như

giấc mơ nhưng nếu cuộc
đời thu lại như những
dạng sóng thì bản thân
tôi cũng chỉ là một

dạng nghĩ nghĩ đứng đó
nói về những điều nghĩ
nghĩ nghĩ mãi nghĩ mãi
vẫn không nghĩ ra được

điều nghĩ vì vậy mà
tôi nói bạn nghe nhé
cuộc đời và tôi dù
có gắn bó bao lâu

(cứ đếm những bước chân
đi) thì đơn giản tôi
chỉ là chiếc lá tới
kỳ rời cành như một

thoáng nghĩ thôi bạn ạ.

VÔ ĐỀ

Tôi đứng ở góc phòng lờ
mờ giữa sự vật và hiện
thực trong phút chốc lắng nghe
chừng như hoang phế lan dần

và cơn sốt lan dần như
hòn than nóng lên trong tôi
tôi đang mất tôi từ từ
từ từ bừng bừng tôi là

hòn than cơn sốt giải phóng
tôi khỏi tâm trí và cảm
xúc buồn vui của con người
từ trong ra ngoài toàn thân

tôi là chất đen giống loài
tôi là than ngôn ngữ tôi
là lửa linh hồn tôi là
tàn tro thế giới tôi là

đêm tối và lửa hồng chào
bạn người nhé tôi là hòn
than tôi là tôi dị kỳ
không sai.

ẢNH THỰC

Tôi đi bộ chậm chậm
trong buổi sáng không người
những giấc mơ đêm qua
bay đi bây giờ những

đám mây cũng đã bay
đi để lại nắng hòa
nhập với sương giá còn
vương vấn đâu đây không

ảo tưởng tưởng tượng con
đường cứ dài mãi dài
mãi không thôi và tôi
chậm chậm tạt vào một

quán bên đường đúng là
quán bên đường mua ly
cà phê buổi sáng qua
ô cửa nhỏ ngồi bâng

quơ nhìn ra con đường
bất chợt âm thanh từ
hai luồng xe ngược chiều
như hai làn sóng ầm

ầm xoắn lại với nhau
kéo tôi ra khỏi tôi
cho tới khi chậm chậm
tôi hớp ngụm cà phê

đắng nghét chẳng đặng đừng
đứng dậy về lại một
nơi tôi không có tôi
đánh thức con phố những

cửa hàng mở cửa bãi
đậu xe dần dần đông
xe và nắng và gió
và bụi tốc tôi vào

đám người túm tụm đang
chờ qua đường.

RÁC

Tôi đứng bên đây đường nhìn
qua bên kia những luồng xe
vùn vụt vùn vụt ngược và
xuôi đan xen như mắt cáo

trông loáng thoáng dãy phố những
sắc màu bóng người và tôi
là cọng rác không tâm trí
lây lất trên lề đường cuốn

theo khói và bụi và còi
xe trong khoảnh khắc tôi là
vật thể giữa các vật thể
vật thể nào giống vật thể

nào vật thể nào khác vật
thể nào hỏi và đáp ai
với ai trong mênh mông gợn
sóng những khuôn mặt khẩu trang

và luồng xe vùn vụt vùn
vụt ngùn ngụt ngùn ngụt cho
đến khi bầu trời chợt mưa
chợt nắng làm đậm đặc và

tách lìa giữa tôi và rác
và khói và bụi và còi
xe hiện hình chỉ là những
cái tên nổi trôi mà tôi

không phải rác mà rác không
phải tôi đang đứng bên đây
đường nhìn qua bên kia.

* Bài thơ gợi tới một ý nghĩ, chúng ta thường nhìn sự vật và con người theo thiên kiến. Vì vậy người làm thơ không phát hiện những mới lạ của sự vật chung quanh, và không mở ra được cánh cửa sáng tạo.

CÓ SAO

Tiếng kêu kêu trong
tiếng kêu xuyên suốt
âm vang trong tâm
trí như giấc mơ
dần tàn mà có
giấc mơ nào đâu
mà dần tàn nhỉ?

con người đang bị
con chuột thời gian
gậm nhấm tiếng nói
biến thành tiếng kêu
méo mó nhàu nát
tiếng kêu kêu trong
tiếng kêu kêu kêu
kêu giữa những mảnh
vỡ ngổn ngang vốn
có của thực tại

và tôi hiện thân
một dạng sóng là
tiếng kêu vô hình
đó không khác không
khác thì không khác

có sao.

MẸ KHỔ

Mẹ già đã gìa ngồi
còng lưng bên gánh hàng
rong nơi góc phố bụi
mờ những bước chân qua
mẹ chờ gì và mẹ
chờ ai không mẹ không
chờ gì và mẹ không
chờ ai ngòai nỗi buồn
canh cánh từ thuở sinh
ra mẹ còn gì và
mẹ còn ai không mẹ
không còn gì mẹ không
còn ai ngòai lũ con
đứa lang bạt kỳ hồ
đầu đường xó chợ đứa
vợ bỏ đi hoang lặn
lội tìm trầm nơi rừng
sâu núi thẳm một sớm
tin về xảy chân đã
thành thiên cổ không ai
nuôi mẹ vậy mẹ nuôi
ai mẹ nuôi lũ cháu
còn thơ mồ côi mồ
cút bữa đói bữa no
trong vòng tay mẹ bà
ơi bà ơi mẹ như
chiếc lá đổi màu năm
cùng tháng tận ngồi đây
kẻ qua người lại không
ai thấy mẹ mẹ không
thấy ai rồi một hôm
mẹ nghe lũ chim non
quang quác đầu nhà kêu
trong hoang sơ mẹ
không kịp về cơn đau
ập đến mang xác mẹ
đi đi đâu về đâu
bà ơi bà ơi ngày
đi vào đêm mẹ không
kịp về mẹ ngồi bên
đường mẹ ngồi chết khô
bên gánh hàng rong người
đi kẻ ở phố vẫn
như xưa chỉ không còn
cuộc đời mẹ khổ bà

ơi bà ơi bà ơi
đi đâu về đi.

TÔI

Tôi là cái vỏ rỗng không
nhân vật trong tôi là cái
tôi rỗng không rỗng không ngay
cả trong tiếng thở dài bố

cục trong tôi là con đường
dẫn tới mọi nẻo đường và
mọi nơi mọi chỗ là trạm
dừng đến và đi chi tiết

trong tôi là những đám mây
lang thang bất định như tôi
lang thang bất định trên mọi
nẻo đường đời bây giờ tôi

đang dài ra trong đêm dài
nghe gió cậm cạch kể về
câu chuyện trống vắng ngoài kia
và nếu phải sinh ra lần

nữa sống lại cuộc đời vô
nghĩa tôi đang sống mà cái
chết không làm tôi thích thú
thì điều duy nhất có thể

là tôi biến tôi thành bài
thơ trên trang giấy hay đọc
trước đám đông dấy lên mớ
thanh âm ngẫu nhiên trong khoảnh

khắc được gọi là cố hương.

NHÂN VẬT

Tôi đang kể câu chuyện về lũ
tĩnh vật cái bàn cái ghế kệ
sách tách ly bất ngờ nhân vật
từ một cuốn tiểu thuyết nhảy xổ

vào xỗ sàng ngỡ ngàng lũ tĩnh
vật biến vào tĩnh vật không ai
không người nhưng nhân vật mi là
ai là ai nhân vật nhân vật

tôi là nhân vật con người trên
trang giấy không hình bóng chỉ
là khái niệm khái niệm tạo ra
tình huống tình huống tạo ra biến

cố biến cố tạo ra câu chuyện
câu chuyện hiện hình bằng chữ viết
trên trang giấy qua tưởng tượng tưởng
tượng tưởng tượng tôi là tưởng tượng

tưởng tượng trôi vào khoảng không tôi
là khoảng không – đừng biến lũ tĩnh
vật thành nhân vật cho chúng cảm
xúc diễn trò trên trang sách tôi

là nhân vật nhân vật bước ra
từ tiểu thuyết vào khoảng không tiểu
thuyết không nhân vật tiểu thuyết không
còn là tiểu thuyết – tôi đi đây.

8 Tháng 1 – 2017

Tranh bài: Artwork by ROB GONSALVES