NHỮNG THIÊN SỨ NỔI DẬY
Khế Iêm dịch
Bruce Bawer
ON LEAVING THE ARTISTS’ COLONY
The way love rests upon coincidence,
the way a sense of family and home
can flow now, like a stream, through several hearts
transplanted from their diverse native climes
by strangers’ choices, violates all sense.
If we had all been here at different time
I know we’d have formed other loyalties,
drawn other eyes and written other poems,
and I know there are friendship I’d have made
with people whom I now may never meet.
But so be it. Heard melodies are sweet,
and unheard melodies are never played
except on the harmonium of art.
This place we love reminds us how immense
the world is, and how small our cherished part,
and why we feel drawn on toward mysteries,
compelled to paint and sculpt, compose and write.
To think of those who’ll be here three months hence,
who’ll fell just as we do, and find it hard
believing that emotions so intense
can be so commonplace, is to regard
those mysteries as if with second sight.
It is to sense an elemental rhyme
of soul and soul, to feed a river flow
between our hearts and those we’ll never know.
RỜI KHỎI HỘI NGHỆ SĨ
Đường tình dựa vào sự ngẫu nhiên và đường nhận
biết về gia đình và nhà ở có thể tuôn
chảy như một dòng suối qua vài tấm lòng di
chuyển từ những nơi chốn sinh quán đa dạng bởi
những chọn lựa của người xa lạ, vi phạm mọi
nhận biết trí tuệ. Nếu tất cả chúng ta đã
ở đây vào những thời điểm khác nhau chúng ta
tạo thành những cam kết khác nhau vẽ những đôi
mắt khác và viết những bài thơ khác và tôi
biết những tình bạn tôi đã có với những người
tôi chưa một lần gặp mặt. Chấp nhận như thế.
Nghe những giai điệu ngột ngào, và không nghe những
giai điệu chưa một lần hát lên trừ ra nơi
trí tưởng chúng ta. Nơi yêu mến này nhắc chúng
ta thế giới bao la làm sao, và nhỏ bé
làm sao phần thương mến của chúng ta, và tại
sao những bí mật lôi cuốn thúc đẩy chúng ta
vẽ tranh, tạc tượng, sáng tác và viết. Để nghĩ
về những người sẽ ở đây ba tháng từ lúc
này, ai sẽ cảm thấy như chúng ta, và thấy
khó tin rằng những tình cảm cuồng nhiệt có thể
quá bình thừơng, để nghĩ là quan tâm tới những
bí mật đó như thế nào với tầm nhìn lần
thứ hai. Để nghĩ là cảm nhận một vần cơ
bản của linh hồn này tới linh hồn khác, nuôi
dưỡng một dòng sông trôi giữa trái tim của chúng
ta và những thứ chúng ta sẽ chẳng bao giờ biết.
Bruce Bawer
THE VIEW FROM AN AIRPLANE AT NIGHT, OVER CALIFORNIA
This is a sight that Wordsworth never knew,
whether looking down from mountain, bridge, or hill:
An endless field of lights, white, orange, and blue,
as small and bright as stars, and nearly still,
but moving slowly, many miles below,
in blackness, as stars crawl across the skies,
and ranked in rows that stars will never know,
like beads strung on a thousand latticed ties.
Would even Wordsworth, seeing what I see,
know that these lights are not well-ordered stars
that have been here a near-eternity,
but houses, streetlamps, factories, and cars?
Or has this slim craft made too high a leap
above it all, and is the dark too deep?
NHÌN TỪ PHI CƠ ĐÊM, TRÊN CALIFORNIA
Đây là cảnh tượng mà Wordsworth chưa hề biết,
dù nhìn xuống từ trên cầu hay núi đồi: một
cánh đồng ánh sáng vô tận, trắng, cam, xanh, nhỏ
và sáng như những vì sao, và gần như phẳng
lặng, chuyển động chậm chạp, nhiều dặm phía dưới, trong
tối đen, như những vì sao ngang qua bầu trời,
và kết thành hàng, mà những vì sao sẽ không
bao giờ nhận biết, giống như những chuỗi hạt xâu
trên cả ngàn dây mắt cáo. Ngay cà Wordsworth,
đang nhìn những gì tôi nhìn, đâu biết rằng những
ánh sáng này không phải những vì sao được sắp
đặt ngăn nắp, đã hiện diện ở đây từ lâu,
mà chỉ là những ngôi nhà, đèn đường, xưởng máy,
và xe cộ? Hoặc có phải chiếc máy bay này
đã vọt lên quá cao bên trên, và bóng tối
thì quá sâu (bên dưới)?
Dana Gioia
GUIDE TO THE OTHER GALLERY
This is the hall of broken limbs
Where splintered marble athletes lie
Beside the arms of cherubim.
Nothing is ever thrown away.
These butterflies are set in rows.
So small and gray inside their case
They look alike now. I suppose
Death makes most creatures commonplace.
These portraits here of unknown
Are hung three high, frame piled on frame.
Each potent soul who craved renown,
Immortalized without a name.
Here are the shelves of unread books,
Millions of pages turning brown.
Visitors wander through the stacks,
But no one ever takes one down.
I wish I were a better guide.
There’s no much more that you should see.
Rows of bottles with nothing inside.
Displays of locks which have no key.
You’d like to go? I wish you could.
This room has such a peaceful view.
Look at that case of antique wood
Without a label. It’s for you.
HƯỚNG DẪN TỚI PHÒNG TRIỂN LÃM KHÁC
Đây là phòng tứ chi gẫy, nơi những mảnh
vỡ bằng sứ những lực sĩ nằm bên cạnh
cánh tay của những thiên sứ. Không có gì
bị vứt đi. Những con bướm được xếp thành
dãy. Rất nhỏ, màu xám bên trong cái hộp
Chúng trông giống như bây giờ. Tôi cho là
Cái chết làm cho mọi sinh vật trở nên
bình thường. Những bức chân dung này của người
vô danh được treo thứ tự từ thấp lên
cao, khung này trên khung kia. Mỗi linh hồn
có năng lượng khao khát danh vọng, bất tử
hóa cái không tên tuổi. Đây là kệ những
cuốn sách chưa đọc, hàng triệu trang sách ngả
màu nâu. Người thăm viếng lang thang qua những
giá sách, nhưng chưa ai từng lấy xuống một
cuốn. Tôi mong ước tôi là người hướng dẫn
tốt. Không còn gì nữa để bạn nên thấy.
Dẫy những chiếc chai không có gì bên trong
Trưng bày những chiếc khóa không có chìa khóa.
Bạn thích đi. Tôi cầu chúc bạn có thể.
Căn phòng này có một tầm nhìn an bình như
Thế. Nhìn những cái hộp bằng gỗ cổ xưa
Không nhãn hiệu. Đó là cho bạn.
Elizabeth Alexander
LETTER: BLUES
“Those Great Lake Winds
Blow all around:
I’m a light-coat man
In a heavy-cost town.”
Waring Cuney
Yellow freesia arc like twining arms;
I’m buying shower curtains, smoke alarms,
And Washington, and you, Love – states away.
The clouds are flat. The sky is going grey.
I’m fiddling with the juice jug, honey pot,
White chrysanthemums that I just bought.
At home, there is a violet, 3-D moon
And pachysandra vines for me to prune,
And old men with checkered shirts, suspenders,
Paper bags and Cutty bottles, menders
Of frayed things and balding summer lawns,
Watching TV baseball, shelling prawns.
The women that we love! Their slit-eyed ways
Of telling us to mind, pop-eyed dismays.
We need these folks, each one of them. We do.
The insides of my wrists still ache with you.
Does the South watch over wandering ones
Under different moons and different suns?
I have my mother’s copper ramekin,
A cigar box to keep your letters in.
At least the swirl ceiling are very high,
And the Super’s rummy, sort of sly.
I saw a slate-branched tree sway from the roots –
I’ve got to buy some proper, winter boots.
So many boxes! Crates and crates of books.
I must get oil soap, bleach, and picture hooks.
A sidewalk crack in Washington, D. C.
Will feed my city dirt roots. Wait for me.
LÁ THƯ: ĐIỆU BLUE
“Gió Ở Hồ Lớn Này
Thổi khắp nơi:
Em là người mặc áo mỏng
Trong một thị xã mặc áo dầy.”
Waring Cuney
Cây dây leo hoa vàng như những cánh tay xoắn lại;
Em mua những tấm màn che bồn tắm, máy báo khói,
Và Washington, và anh, Tình yêu – ở xa đây.
Những đám mây phẳng lặng, Bầu trời ngả xám.
Em đùa nghịch với bình nước trái cây, hũ mật ong,
Hoa cúc trắng em mới mua.
Ở nhà trăng tròn màu tím
Và có những cây nho cho em tỉa tót,
Và có những ông già mặc áo ca rô, đeo dây quần, mang túi giấy và những Chai rựơu Cutty, những người thợ sửa
Những thứ sờn cũ và có những bãi cỏ mùa hè trơ đất,
Họ đang coi trận đấu bóng chày trên TV, bóc vỏ những con tôm thẻ.
Những người đàn bà chúng ta yêu! Những cách nhìn híp mắt
Tuân phục và trố mắt nói lên sự thất vọng ngạc nhiên.
Chúng ta cần tất cả, mỗi người họ. Chúng ta cần.
Tôi đau tay vì viết thư cho anh.
Có phải ở miền Nam trông chừng những kẻ lang thang
Dưới mặt trăng khác nhau và mặt trời khác nhau?
Tôi có cái khay bằng đồng,
Hộp thuốc lá xì gà đề đựng những lá thư của anh.
Ít nhất là những cái trần nhà quay mòng mòng ở trên cao,
Và người Giám thị là một tay say rượu ranh mãnh.
Em thấy một cái cây cành xám lung lay từ gốc.
Em phải mua vài đôi giày ống hợp với mùa đông.
Rất nhiều hộp! từng thùng sách.
Em phải mua xà bông lỏng, thuốc tẩy quần áo, và những cái móc treo tranh.
Một khe nứt trên vỉa hè ở Washington, D. C.
Đủ cho nhu cầu hạn chế sự tiếp cận thiên nhiên của em. Hãy đợi em.
Edward Lytton Wheeler
DEADWOOD DICK
“Come on and slant your eyes again, O
Buffalo Bill.”
Carl Sandburg
Colored cowboy named Nat Love,
They called him Deadwood Dick.
A black thatch of snakes for hair,
Closed-mouthed. Bullet-hipped.
One knee bent like his rifle butt,
Just so. Rope. Saddle. Fringe.
Knock this white boy off my shoulder.
Stone-jawed, cheekboned man.
Mama, there are black cowboys.
A fistful of black crotch.
Deadwood Dick: Don’t fuck with me.
Black cowboy. Leather hat.
“Cố lên và liếc mắt lần nữa,
Ôi Buffalo Bill”
Carl Sandburg
Cao bồi đen tên Nat Love,
Chúng gọi hắn là Deadwood Dick.
Tóc quắn đen như rắn,
Miệng mím chặt. Còm nhom
Một đầu gối cong như báng súng,
Đúng thế. Dây thừng. Yên ngựa. Viền tua.
Chơi chết gã trắng này đi
Hàm trơ. Gò má cao.
Má, có những cao bồi đen.
Một nhúm người đen.
Deadwood Dick: Đừng kiếm chuyện với tao.
Cao bồi đen. Mũ da.
Deadwood Dick, một nhân vật tiểu thuyết của Edward Lytton Wheeler (1854/5-1885). Nat Love (1854 – 1921), một cao bồi da đen Mỹ.
