THƠ SONG NGỮ / BILINGUAL POETRY
Khế Iêm - Joe Dolce - Phạm Kiều Tùng dịch

Bill Wolak

BECOME A RIVER

If you spend your entire life
dealing with impostors and cheats,
                    how can you be surprised
when everyone recognizes
you as a swindler?
Anger threatens you most.
Envy paralyzes you.
You’re like dust
darkening a mirror.
You’ve always craved a different path.
                   So begin now while you still can.
                   Wander in this world
like welcomed kisses
across astonished flesh.
Those who love embrace
with the impatience of wind and fire.
                   Those who love become a river
                   offering to carry everything to the sea.

---

TRỞ THÀNH DÒNG SÔNG

Nếu anh để cả đời anh
đối đãi với những kẻ mạo danh và bịp bợm,
làm sao anh có thể bị ngạc nhiên
khi mọi người nhận ra
anh là kẻ lừa đảo
sự giận dữ đe dọa anh đôi khi
sự đố kỵ làm anh đờ ra
giống như hạt bụi
là tối tấm gương.
Anh luôn luôn ao ước một con đường khác
Như thể bây giờ trong khi anh vẫn
có thể ao ước
Lang thang trong thế giới này
như chào đón những nụ hôn
qua xác thịt đáng ngạc nhiên.
Những người tình ghì chặt
với sự nóng vội của gió và lửa.
Những người tình trở thành dòng sông
tỏ ý muốn đưa mọi thứ ra biển.

Dorit Weisman (Israel)

MY DOLL

When I was a girl, in the Aliyah neighbourhood,
I had a doll
with a missing arm or eye.

And I’m not sure anymore
if the doll were mine
or if it came from poetry

Mom’s dead
and there’s no one to ask.

BÚP BÊ CỦA TÔI

Khi tôi là một cô gái, ở hàng xóm Aliyah.
Tôi có một con búp bê
mất một cánh tay hay con mắt

Và tôi không chắc nữa
nếu con búp bê là của tôi
hoặc nếu nó đến từ thơ

Mẹ chết
và không có ai để hỏi

Tiểu sử “Giọng thơ” của Dorit Weisman, một nhà phê bình viết, “được cho là một trong những giọng thơ mới mẻ và thú vị nhất từng được nghe ngày nay, một tuyên bố được hỗ trợ bởi nhiều giải thưởng mà bà đã giành được. Weisman viết thơ văn xuôi, thơ đối thoại, gần như không có ẩn dụ và hình ảnh, đôi khi gần như là tài liệu, tiết lộ và đầy chi tiết. Có vẻ như bà đang đối thoại, chủ yếu là với thơ Mỹ.”Nhà thơ và dịch giả này sinh tháng 4 năm 1950 tại Kfar-Saba và sống tại Jerusalem. Bà làm gia sư tại các hội thảo về sáng tác văn học, thuyết trình về thơ ca và là thành viên tích cực của nhóm Ketovet / Poetry Place từ năm 2002 đến năm 2012, một trung tâm tổ chức hội thảo và đọc thơ tại Jerusalem.

Các giải thưởng gần đây nhất của bà bao gồm Giải thưởng ACUM (Hiệp hội các nhà soạn nhạc, tác giả và nhà xuất bản) cho bản thảo Draga Klari và Giải thưởng thơ của Viện Hàn lâm Khoa học, Nghệ thuật và Văn học Châu Âu, cả hai đều vào năm 2018, và năm 2016, Giải thưởng thơ quốc tế Alfonso Gatto, Salerno, Ý.

Năm 2005, Weisman là người nhận Giải thưởng thơ ACUM cho bản thảo của bà, Where Did you Meet the Cancer? ; Giải thưởng của Thủ tướng dành cho các nhà văn Israel năm 2003 và Giải thưởng thơ Yehuda Amichai năm 2003. Weisman cũng đã giành được các giải thưởng danh giá sau: Giải thưởng Tchernikhovski của Hội Nhà văn (1998), Giải thưởng Văn học của Đại học Ben-Gurion (1999), Giải thưởng của Quỹ Olschwung cũng như Giải thưởng Văn học Jerusalem (1998). 

Tài liệu tham khảo SÁCH THƠ

Chào buổi sáng thế giới, song ngữ tiếng Do Thái-Anh, Truyền thông đa văn hóa, New York, 2020

Trứng bác ở Jerusalem rung chuyển ở Ein Kerem , Nhà xuất bản Cohel, Jerusalem 2017.

Sổ tay thơ chọn lọc các bài thơ bằng tiếng Ý và tiếng Anh, Fondazione Alfonso Gatto Edizione, Salerno, Ý , 2016. Bình thường, Nhà xuất bản Pardes, Haifa 2013. Trên con đường giữa rong biển , minh họa bởi Oded Zaidel, Nhà xuất bản Biển Đỏ, Jerusalem, 2011. Ketovet , tuyển tập, Even Hoshen, Ra’anana, 2008. Bạn đã gặp Cự Giải ở đâu? [Eifo pagasht et ha-sartan?], Carmel, Jerusalem 2006
Khiêu vũ với Csardas [Lirqod ittakh čardaš], Even Xoshen, Ra’anana 2005
Cây Baobab tượng trưng cho điều gì? [U-ma mesamnim ‘atzey ha-ba’obab], Even Xoshen, Ra’anana 2003
Ngày tôi đến thăm tổ chim cúc cu [Ha-yamim she-biqqarti be-veyt ha-meshugga’im], Sifriat Po’alim, Tel Aviv 1999
Không biết cách của một cô gái mặc váy [Lo yoda’at derekh yalda be-simla], Tammuz, Tel Aviv 1998
Một con hổ gầm rú với tôi [Namer sho’eg negdi], Sifriat Po’alim, Tel Aviv 1993

BẢN DỊCH

Hàng xóm sẽ nghĩ gì? Charles Bukowski, thơ chọn lọc, Hakibbutz Hameuchad, Tel Aviv, 2018
Till fingers begin to bleed , Charles Bukowski, truyện ngắn và thơ chọn lọc, Carmel, Jerusalem, 2003/in lần thứ 5, 2012
Và trong các tạp chí văn học:
Bản dịch của Adrienne Rich, Elizabeth Bishop, Emily Dickinson, Louise Glück, Linda Pastan, Kathryn Maris, Anna Boothe, Anthony Butts, Hayden Carruth, Raymond Carver, Charles Bukowski và những người khác.

BIÊN TẬP VIÊN 

(bằng tiếng Hebrew)
Nefesh / Soul – tuyển tập thơ về rối loạn tâm thần, Carmel, Jerusalem, 2019.
Malka Iruma/Naked Queen – tuyển tập thơ phản kháng xã hội của phụ nữ, Hakibbutz Hameuchad, Tel Aviv, 2013.

ĐỒNG BIÊN TẬP VIÊN 

(bằng tiếng Hebrew) Mekhiat Kapiim/Applause – tuyển tập thơ phản kháng xã hội (cùng với Gilad Meiri và Noa Shakargy), Poetry Place, Jerusalem, 2013.

DỰ ÁN

Chương trình thơ trên Kênh truyền hình Israel 98 (từ năm 2013)
“Bài thơ của tuần” được dịch từ tiếng Anh sang tiếng Hebrew và phân phối qua mạng xã hội (từ năm 2018)

LIÊN KẾT 

(bằng tiếng Hebrew)
Wikipedia

[cập nhật ngày 15 tháng 11 năm 2020]

James Daniel Spears

WHERE WE BREAK

You find me, a cigarette
and fear
my only company,
long hair scattered
while you sleep.
I do not love you.

I leave what I was buried
in smoke,
throat dry as tear ducts.
Built from driftwood dried
in the desert. Fire engulfs
what we did not build

Praying for a miracle
or rain. Water
drips from a crucifix’s toes.
You do not love me,
comfortable in quiet
and confused gooseflesh

• James Daniel Spears’ poetry has been featured in Jump, and The Annual Tejano, and is upcoming in The Eunoia Review. Despite being promised untold riches awaited him in pursuit of poetics, he lives a humble life in his hometown of El Paso, Texas with his nephew, two dogs, and one angry cat.

James Daniel Spears đến từ El Paso, Texas

Bạn đã viết bao lâu rồi? Từ khi tôi biết cách. Tuy nhiên, tôi bắt đầu nghiêm túc với nó khi tôi 14 tuổi.

Bạn coi thành tựu lớn nhất của mình với tư cách là một nhà văn là gì? Hy vọng là điều đó vẫn chưa xảy ra! Chỉ trong khoảng một năm trở lại đây, tôi mới bắt đầu tìm kiếm các ấn phẩm và bắt đầu cố gắng đưa tiếng nói của mình ra ngoài kia. Điều có ý nghĩa nhất xảy ra với một tác phẩm là khi một cô gái trẻ gửi cho tôi một email về một bài thơ tôi viết về cha tôi và tôi và nói rằng nó đã truyền cảm hứng cho cô ấy để hòa giải với chính cha mình.

Những dự án nào của bạn đã được xuất bản gần đây? Bài thơ “Split” của tôi đã được xuất bản trên Eunoia Review, chuỗi thơ “Him” của tôi đã được xuất bản trên JUMP cũng như được đọc trên podcast The Dog and Poetry Show.

Hiện tại bạn đang làm gì và điều gì đã truyền cảm hứng cho tác phẩm này? Hiện tại tôi đang làm việc với một dịch giả để xuất bản một tác phẩm trên tạp chí thơ ca Việt Nam The Diving Club và biên soạn tập thơ đầu tiên của mình. Tác phẩm này được truyền cảm hứng từ khả năng bẩm sinh của tôi trong việc xao nhãng bản thân khỏi mọi thứ và tình bạn cũ với một người bạn cùng lớp mà tôi không có điểm chung nào ngoài tình yêu dành cho nhạc jazz và thơ ca.

Chúng tôi có thể tìm thấy tác phẩm của bạn ở đâu? Bạn có thể tìm thấy các bài đọc về tất cả các tác phẩm đã hoàn thành của tôi trên SoundCloud, liên kết bên dưới.

Bạn phản ứng thế nào khi bị từ chối? Bản tính cạnh tranh của tôi khiến mỗi lần bị từ chối đều khiến tôi buồn bã trong chốc lát, sau đó lại truyền cảm hứng cho một làn sóng sáng tạo mới.

Bạn phản ứng thế nào khi một trong những bài nộp của bạn được chấp nhận xuất bản? Bằng cách gọi cho bố tôi. Sau đó là mẹ tôi. Thường thì họ phải nghe tôi đọc nó.

Lời khuyên tốt nhất của bạn về cách giữ sự tỉnh táo khi viết là gì? Viết để giữ sự tỉnh táo.

Cuốn sách yêu thích của bạn là gì? Tùy thuộc vào thể loại. Sách thơ là sự kết hợp giữa Poems 1958 – 1968 của James Dickey và Helium mới phát hành của Rudy Francisco. Nếu bạn chưa đọc tác phẩm sau, bạn nên đọc. Fiction là một tiểu thuyết Star Wars Expanded Universe cũ (tin hay không thì tùy) Traitor của Matthew Stover.

Tác giả yêu thích của bạn là ai? Ooof. Khó đấy. Tôi sẽ chọn ba người đồng hạng là Mark Strand, Alan Moore và JK Rowling.

Nếu bạn có thể dùng bữa tối với một nhân vật hư cấu, đó sẽ là ai và tại sao? Không thể là một nhân vật hư cấu sao? Có thể là Ezra Miller không? Và lý do là vì điều đó có nghĩa là Ezra Miller đã chấp nhận lời đề nghị hẹn hò của tôi.

Điều gì khiến bạn cười? Cuộc sống nghiêm túc đến thế nào.

Điều gì khiến bạn khóc? Cuộc sống không nghiêm túc chút nào.

Bạn thích uống gì khi viết? Nước lọc vào buổi sáng. Cà phê đá vào buổi tối.

Món ăn yêu thích của bạn là gì? Món ăn kết hợp giữa enchiladas gà xanh, thịt bò nướng của mẹ nuôi tôi và kem sô cô la.

Shakespeare hay Bukowski? Bill Waterson.

Trang web/blog cá nhân:  https://soundcloud.com/james- danny-spears/

Ramingo’s Porch số 2 https://www.amazon.com/dp/0998847674/

LÀM SAO MỐI LIÊN HỆ CỦA CHÚNG TA BỊ CẮT ĐỨT

Em tìm tôi, ngoài thuốc lá
và nỗi sợ
tôi chỉ là tôi,
mái tóc lòa xòa
trong lúc em ngủ.
Tôi không yêu em.

Tôi che phủ quá khứ
trong khói thuốc,
cuống họng khô như ống dẫn nước mắt.
Mối liên hệ từ khúc gỗ trôi trên sông khô
trên sa mạc. Lửa chìm sâu
trong những gì chẳng liên hệ tới chúng ta.

Cầu xin nhờ phép mầu
hoặc mưa. Nước
rơi dưới chân thập tự giá.
Em không yêu tôi,
thoải mái trong im lặng
và ngượng ngùng khi làn da bị cọ sát

Bài thơ đã được đăng trên Jump, và The Year Tejano, và sắp xuất hiện trên The Eunoia Review. Mặc dù được hứa hẹn về sự giàu có không thể kể xiết đang chờ đợi khi theo đuổi thi pháp, anh ta sống một cuộc sống khiêm tốn ở quê hương El Paso, Texas với cháu trai của mình, hai con chó và một con mèo hung dữ.

Dana Gioia

MONSTER

Night-born, malformed, maleficent,
pale as a pulled root,
a monster prowls the woods.

What other explanation is there
for the gutted deer, the naked
footprint by the bedroom window?

Now the neighbor’s dog
has disappeared. The back gate’s broken.
I keep the shotgun loaded.

How often now the birds
suddenly go silent in the trees.
What do do they hear?

This thing of darkness I
acknowledge mine. I made it.
I let it escape. Now it returns.

Go on, you ragged underling.
Stalk me with your pitiful strategies.
Starve and shiver in the darkness.

Cry to me from the thorny ravine.
I’m safe behind locked doors.
I will not answer or embrace

the thing I have created.

Nosferatu với Dana Gioia

Dana Gioia đưa chúng ta vào bóng tối mạnh mẽ của vở opera libretto Nosferatu của ông , và trên đường đi dẫn chúng ta qua nơi của những câu chuyện quái dị và gothic trong truyền thống văn học, và thậm chí chạm đến sự thật của chính cái ác. Gioia là một nhà thơ, nhà văn và biên tập viên được ca ngợi trên toàn thế giới, cũng như cựu Nhà thơ đoạt giải California và Chủ tịch của Quỹ Quốc gia về Nghệ thuật.

Trang web của Dana Gioia: http://danagioia.com/

His Nosferatu: An Opera Libretto có sẵn trên Amazon: https://www.amazon.com/Nosferatu-Opera-Libretto-Dana-Gioia/dp/1555973191

Hồi ký mới của ông, Học cùng cô Bishop: https://www.pauldrybooks.com/collections/featured-products/products/studying-with-miss-bishop

The Monster Professor: một chương trình mà chúng ta thảo luận và khám phá về quái vật trong văn học, thần thoại, phim ảnh, trò chơi, sân khấu, văn hóa dân gian, văn hóa và nhiều hơn thế nữa. Người dẫn chương trình podcast: Josh Woods, tác giả, biên tập viên, giáo sư và chuyên gia về quái vật. joshwoodsauthor.com

CON QUÁI VẬT

Sinh ra từ đêm tối, dị tật, hiểm ác,
tái nhợt như rễ cây bị nhổ lên
con quái vật lảng vảng trong rừng.

Sự giải thích khác đó có phải
vì con nai đổ ruột, dấu chân trần
bên cửa sổ phòng ngủ?

Lúc này con chó hàng xóm,
đã biến mất. Cửa sau gẫy đổ.
Tôi nạp đạn cây súng săn.

Sao bây giờ bầy chim
bất thình lình im lặng trong cây.
Chúng nghe thấy gì.

Con vật của bóng tối này tôi
nhận ra như thể là của tôi. Tôi tạo ra nó.
Tôi để nó trốn thoát. Nay nó trở lại.

Cứ tiếp tục kẻ thuộc hạ rách rưới.
Cứ lén theo ta với chiến thuật tội nghiệp
                                     của mi.
Cứ chết đói và run sợ trong bóng tối.

Gào thét với tôi từ hẻm núi đầy gai.
Tôi an toàn đằng sau cánh cửa đóng.
Tôi sẽ không trả lời hoặc ôm lấy

con vật tôi đã tạo ra.

Khế Iêm dịch

Nguyễn Mạnh Hà

SỰ TÍCH CHÚA

Hoàng tử hôn công chúa ếch
Rồi hoàng tử hôn cung nữ
Cung nữ vuốt má bác làm vườn
Bác làm vườn cho cậu bé đánh giày quả táo
Quả táo được cậu bé chia cho cô bé bán vé số
Tờ vé số rơi vào tay kẻ trộm chó
Kẻ trộm chó khạc vào cây hoa ven đường
Cây hoa chết mang theo mầm bệnh cúm ếch
Những người còn lại sống khỏe mạnh
Và nói chung yêu đời đến khi đầu bạc
                                                    răng long
(Trừ kẻ trộm chó có lần bị chó cắn
Nhưng hình như đã kịp tiêm phòng
Còn hắn có cắn ai không thì tôi không rõ).

(8/2/2020)

A FAIRYTALE OF GOD

The prince kissed the frog princess.
The prince kissed the palace maid.
The maid fondled the gardener’s cheek.
The gardener gave the shoeshine boy an apple.
The apple was shared with the lottery ticket girl.
A lottery ticket was purchased by the dog thief.
The dog thief spat on the roadside flower.
The flower died carrying away frog flu germs,
Leaving the others healthy lives
And maybe still sharing love amongst them,
until they died naturally of old age –
(Except the dog thief, who had been bitten by a dog,
But, fortunately, vaccinated in time,
Although if he had bitten anyone else,
I wasn’t sure.).

Translated into English by Joe Dolce

Alden Marin

DUST BIRDS

Look at those
beautiful birds
about to take flight
on the back
of that truck–
designed randomly
in dust, flying
for moments
everytime they stop
and fling open the door
to unload cargo
or put in boxes–
the dust birds
with wings, beeks
and claws you
can only imagine—
and hopefully
they’ll migrate
before they’re
all washed off

July 2010

Trong nguyên bản, là beeks - hẳn là gõ sai: beaks [mỏ (chim)]

CHIM BỤI

Nhìn những
con chim đẹp đẽ kia
sắp cất cánh bay
trên mặt sau
thùng xe tải đó –
được thiết kế ngẫu hứng
bằng bụi, tung bay
từng hồi
mỗi lần họ ngừng xe
và tông mở cửa xe
để dỡ hàng
hoặc chất lên những kiện hàng –
những con chim bụi
với những đôi cánh, những mỏ
và những móng vuốt mà bạn
chỉ thể mường tượng –
và hi vọng
chúng sẽ kịp thời di trú
trước khi chúng
thảy đều bị lau sạch.

HUBRIS

The pinpoint stars;
beady eyed voyeurs –
I laugh at them
to no avail …
my arrogance is amazing –
like I know something
they don’t; my meager
human privilege –
my hard earned hunger
that so easily sates itself
then wants more – urges
stars don’t share …
Still, I look at them
and somehow feel superior
with a sad sort
of hubris.

NGẠO MẠN

Những ngôi sao nhỏ như đầu đinh ghim;
những gã nhìn trộm mắt tròn sáng –
Tôi cười nhạo chúng
chẳng tích sự gì …
sự kiêu căng của tôi thật lạ lùng –
như thể tôi biết điều gì đó
mà chúng không biết; của tôi, cái đặc quyền cùn
mằn
của loài người –
của tôi, nỗi khao khát khó có được
nhưng dễ dàng thỏa nguyện
rồi ham muốn thêm nữa – những thôi thúc
mà những vì sao không chia sẻ …
Dù vậy, tôi nhìn chúng
và không hiểu sao vẫn cảm thấy mình hơn hẳn
kèm theo
nỗi ngạo mạn buồn rầu.

Phạm Kiều Tùng dịch

Báo Giấy • Tháng 02 năm 2021 • Năm thứ 5 • Số 64
Email: baogiay2015@gmail.com • www.thotanhinhthucviet.vn